هنر معماری مدرن با سیاره سبز دبی
ضوابط بلند مرتبه سازی
به گزارش طراحی مهدکودک : ضوابط بلند مرتبه سازی از ابتدای تمدن بشری برج ها و ساختمان های بلند مورد توجه بودند ساخت ساختمانهای بلند ابتدا با هدف دفاع شروع شده و سپس جنبه‌های نمایشی و کاربردی پیدا کرد رشد و توسعه ساختمان های بلند به شکل امروزی در دهه ۸۰ قرن نوزدهم میلادی با کاربری تجاری و مسکونی شروع گردید. ایجاد ساختمانهای تجاری در ابتدا پاسخ به تقاضای جامعه بازرگانی بود که نیاز داشتند تا حد امکان به یکدیگر و به مراکز شهرها نزدیک باشد این مسئله باعث شد که بر فضای افقی محدوده و مراکز شهرها فشار زیادی اعمال گردد و سازه های بلند به خاطر اینکه از نظر ظاهری شاخص هستند و مدیریت های تجاری از آن به عنوان وسیله تبلیغی نیز استفاده می‌کنند و از طرف دیگر جامعه تجاری و توریستی به دلیل کثرت مراجعه و بازدهی اقتصادی مطلوب علاقه مند به ایجاد هتل های مرتفع در مراکز شهرها می باشد.
ضوابط برج سازی
ضوابط بلند مرتبه سازی ویلیام بارون جنی می گوید ما آنقدر بلند می سازیم که با برج بابلین رقابت کنید معروف فرانسوی صوتی لو کوربوزیه به عنوان نماینده معماری مدرن و نویسنده کتاب شهر فردا هم از طرفداران سرسخت ساختمانهای مرتفع بود و نظری وی آسمان خراش ها برای به وجود آوردن مرکز ثقل خیلی مناسب هستند به طوری که در وسط یک سطح آزاد و بزرگ دیده می شود .
بلند مرتبه سازی در ایران
ضوابط بلند مرتبه سازی ساختمان های بلند احداث شده در دهه ۳۰ بلاهای بلند تجاری بودن در نیمه اول دهه چهل برای تشویق مالکان و صاحبان سرمایه توسط دولت قانون تملک آپارتمانها و متعاقباً قانون معافیت مالیاتی برای سازندگان بلندمرتبه سازی مسکونی تصویب شد و ساخت بلند مسکونی توسط شرکت‌های دولتی و سرمایه گذاران بخش خصوصی در تهران آغاز شد و آواز بلند مرتبه سازی در ایران را می‌توان سال ۱۳۲۸ هجری شمسی قلمداد شد و تا پیش از سال ۱۳۲۸ بلندترین ساختمانهای ایران و تهران را می‌توان ساختمان باشگاه افسران دانست که مشتمل بر چهار طبقه بود ساخت بناهای بلند در ایران با اسلوب جدید از سال ۱۳۳۰ هجری شمسی در تهران آغاز گردید در دهه چهارم قرن چهاردهم شمسی پس از بازگشت محمدرضا پهلوی از کشور مالزی بر اساس ابراز تمایل ویپ در سال‌های اولیه دهه ۴۰ حرکت ساخت بناهای بلند در تهران رونق گرفت ساختمان ۱۶ طبقه پلاسکو به سال ۱۳۴۱ شمسی و ساختمان ۱۳ طبقه آلومینیوم به سال ۱۳۴۳ خورشیدی با کاربری تجاری شروع شد و پس از آن این حرکت با احداث ساختمان شرکت ملی نفت ایران و بانک‌کار ادامه یافت. ضوابط بلند مرتبه سازی تا سال ۱۳۷۰ بلندترین ساختمان تهران را حداکثر ۳۰ طبقه و با ارتفاع حدود ۱۰۰ متر به خود اختصاص می داد در دوره جاری بناهایی با بیش از ۴۰ و ۵۰ طبقه در دست احداث می باشند.
مکتب های بلند مرتبه سازی
مکتب شیکاکو
ضوابط بلند مرتبه سازی او در متلب شیکاکو بلند مرتبه سازی به صورت متراکم و نزدیک به یکدیگر در کنار خیابان ها حادث می گردد.
مکتب مدرنیسم
ضوابط بلند مرتبه سازی در مکتب مدرنیسم بلندمرتبه‌سازی به صورت پراکنده و در دل فضای سبز و دور از خیابان ها ایجاد می شوند
مکتب کانستراکتیویسم
ضوابط بلند مرتبه سازی بر اساس مکتب کانستراکتیویسم در بلند مرتبه سازی ارائه حداقل فضای خصوصی و حداکثر فضای مشترک مورد نظر می باشد
مکتب مگا استراکچرالیسم
ضوابط بلند مرتبه سازی در مکتب مگا استراکچرالیسم بلند مرتب‌سازی های غول آسا در ابعاد یک شهر و مبتنی بر تکنولوژی های فوق فوق العاده و پیچیده به وجود می آید.
مکتب پست مدرنیسم
ضوابط بلند مرتبه سازی مکتب پست مدرنیسم بدون ارائه الگو و با اعتقاد به تنوع اجرایی و به دنبال ساخت بناهای بلند مرتبه است
مزایای ساخت بلندمرتبه‌سازی
ضوابط بلند مرتبه سازی در حالت کلی مزایای بلند مرتبه سازی عبارتند از: ضوابط بلند مرتبه سازی
- ۱- خوانایی محیط
- ۲-خط آسمان
- ۳- نشانه و منظر شهری
- ۴- هویت مکانی
- ۵- کاهش هزینه‌های دسترسی به مراکز خدمات
- ۶- حل مشکل کمبود زمین
- ۷- پاسخگویی به نیاز مسکن
- ۸- جلوگیری از گسترش افق
- ۹- افزایش سرانه فضاهای باز و سبز
- ۱۰- روابط اجتماعی بزرگ تر و وسیع تر
- ۱۱- ارتقای فرهنگ آپارتمان نشینی
- ضوابط بلند مرتبه سازی
معایب بلند مرتبه سازی
- ۱- از بین رفتن دید های شهری
- ۲- به وجود آمدن ناهنجاری بصری
- ۳- ایجاد سایه های وسیع
- ۴- افزایش میزان اجاره بها
- ۵- عدم هماهنگی و تعادل بین تراکم موجود و ظرفیت زیرساخت
- ۶- به وجود آمدن مشکلاتی نظیر دسترسی نامناسب سواره و پیاده حمل و نقل نامناسب ترافیک و کمبود پارکینگ های شهری
- ۷- ایجاد سایه اندازی بر ساختمانها پایین تر به لحاظ ارتفاعی
- ۸- کاهش بهره گیری ساختمان های پایین تر از تابش آفتاب
- ۹- نحوه ایجاد دید بصری نامناسب به دلایلی چون عدم هماهنگی با بافت مجاور خط آسمان نامنظم رنج‌های ناهماهنگ و نماهای ناهمگون
- ۱۰- جمع شدن زباله زیاد در مخازن جمع آوری زباله ساختمان های بلند
- ۱۱- ایجاد آلودگی صوتی در اطراف مجتمع های مسکونی به علت ترافیک موتوری
- ۱۲- جلوگیری از جریان یافتن هوا
- ۱۳- افزایش تراکم جمعیتی
- ۱۴- کاهش امنیت در مجتمع های مسکونی
- ۱۵- اشرافیت ساختمان های بلند و از بین رفتن محرمیت ها
- ضوابط بلند مرتبه سازی
ضوابط و مقررات بلند مرتبه سازی
ضوابط بلند مرتبه سازی هرچند سابقه بلندمرتبه سازی در شهر تهران نزدیک به نیم در نمیباشد حدود یک دهه از تصویب نخستین ضوابط مختصر بلندمرتبه سازی این شهر سپری شده است یش به بلند مرتبه سازی در شهرهای بزرگ کشور به ویژه تهران و تبریز یکی از پیامدهای توسعه شهری است این امر می‌تواند کمک‌های موثری به عدم گسترش بی رویه شهرهای بزرگ داشته باشد اما بیش از اثرات مثبتی که خواهد داشت در صورت عدم توجه نمی تواند نتایج منفی و زیانباری و غیر قابل جبران در فضای شهری به وجود آورد.
ضوابط بلند مرتبه سازی در بسیاری از شهرهای دنیا برای کنترل پیامدهای زیانبار بلندمرتبه‌سازی در جهت تأمین حقوق رفاه امنیت و آسایش شهروندان ضوابط و مقرراتی در زمینه‌های مختلف از جمله کنترل ارتفاع حجم کاربری مساله نماد فضای باز و موقعیت در شهر همجواری ها تاثیرات ترافیکی بلات تاثیرات زیست محیطی ساختمان عقب نشینی ها سطح اشغال قسمت فضای باز و بسته ارتفاع و تراکم ارتفاع کاربری ساختمان و عرض گذر ضوابط ایمنی سریع در مقابل حوادث پیش بینی نشده ضوابط آتش نشانی سیستم های سازه ای و تاسیساتی کنترل های فنی نحوه اجرا رعایت و مشخصات فنی و نظارت‌های شهرداری مربوط به ساختمانهای بلند مرتبه تهیه شده است.
ضوابط ساخت و ساز ساختمان های بلند مرتبه
ضوابط بلند مرتبه سازی اهداف مد نظر در ضوابط ساخت و ساز ساختمان های بلند مرتبه شهر تهران در طرح جامع آن عبارتند از :
- ۱- انطباق و هماهنگی با خطوط و ضوابط عام و کلی طرح جامع تهران
- ۲- ایجاد تداوم منطقی بین ضوابط و ساخت و سازهای بلندمرتبه میان مرتبه و کوتاه مرتبه
- ۳- یکپارچگی و انسجام ضوابط ناظر بر ساخت و ساز ساختمان های بلند مرتبه
- ۴- ارتقاء و انتظام بخشی به نظام مدیریت بر ساخت و ساز ساختمانهای بلندمرتبه
- ۵- ایجاد ساختار مشخص در عین حال انعطاف پذیری برای ضوابط ساختمانهای بلندمرتبه
- ۶- داشتن وحدت رویه در فرایندهای مدیریت بر ساخت و ساز و نظارت بر ساختمان های بلندمرتبه
- ۷- ارتقای کیفیت زیباشناختی سیما و منظر شهری در ساختمانهای بلند مرتبه
- ۸- کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی در بلند مرتبه سازی ها
- ۹- برج سازی ساختمان های بلند مرتبه در برابر سوانح طبیعی و بحران ها در ارتقای بهره وری در استفاده از زمین و بنا در ساختمانهای بلند مرتبه
- ضوابط بلند مرتبه سازی
ضوابط ارتفاع بنای بلند مرتبه سازی
در ضوابط مربوط به ارتفاع بناها عمده موارد مورد تاکید عبارتند از: ضوابط بلند مرتبه سازی
- ۱- ایجاد سایه روی ساختمان های مجاور
- ۲- کاهش نور و از بین رفتن دید ساختمانهای مجاور
- ۳- تناسب حجمی ساختمان
- ۴- رابطه ارتفاع بنا و عرض گذر
ضوابط بلند مرتبه سازی تراکم اقتصادی ساختمان ها نشان می‌دهد که تعیین تراکم ساختمان بیش از هر امر دیگری دارای وجه اقتصادی است و از خرید و محاسبات اقتصادی انجام می گیرد با توجه به سهم ساختمان مسکن در اقتصاد کلان و سهم بهای ساختمان و زمین مسکونی در اقتصاد خرد و کنترل آن با ویژگی شهرها مشخص می گردد که در یک مسکن اقتصادی سهم قیمت زمین مربوط به هر واحد مسکونی حدود ۴۰ درصد و سهم بنا حدود ۶۰ درصد از کل قیمت مسکن است با استفاده از همین سرم ها رابطه به دست می آید که به کمک آن می‌توان تراکم ساختمانی را در هر بخش از شهرها با احتساب قیمت زمین و قیمت ساختمان سازی تعیین کرد تراکم ساختمانی مساوی دو برابر قیمت یک متر مربع بنا تقسیم برای ۳ برابر قیمت یک متر مربع زمین مساوی عدد به دست آمده ساس این نظریه مشخص می‌شود.
که تراکم اقتصادی ساختمانی مناطق مختلف تهران به طور متوسط بین ۲۴۰ تا ۴۰۰ درصد و این ارقام در سطح نواحی از ۵۷ درصد در حاشیه حاشیه ترین بخش تهران تا ۸۰۰ و ۷۰ درصد در گرانترین اراضی تغییر می‌کند تراکم طرح تفصیلی گذشته که به طور عمده وجود آن ۱۲۰ درصد و ۱۸۰ درصد بوده از تراکم اقتصادی یا چادر فاصله بسیار دارد و برعکس تراکم های ساختمان اقتصادی با خواست مردم برای افزایش تراکم ساختمانی کاملا همخوانی دارد اثر اقتصادی یاد شده به قدری دردی و منطقی است که بدون شک هر تفکر خلاف آن جز سوق دادن مردم به اقدامات خلاف ضوابط و مقررات یا لطمه زدن به اقتصاد شهر نتیجه ای نخواهد داشت.
پهنه بندی بلندمرتبه‌سازی
ضوابط بلند مرتبه سازی نظام پهل بندی در مقیاس کلان طرح جامع نحوه استفاده از اراضی از نظر کارکردی در عرصه‌های مختلف شهری مشخص کرده و در مقیاس خود در قالب ضوابط زیر پهلان نحوه و میزان ساخت و ساز شامل حداکثر تراکم ساختمانی مجاز و چگونگی طول برگزاری سطح اشغال و نحوه توده گذاری و استقرار بنادر قطعه و ارتفاع و تعداد طبقات مجاز ساختمان با توجه به عرض معبر و توان دسترسی شبکه شهری و بلاخره حداکثر تعداد واحد مسکونی و جمعیت پذیری مجاز را متناسب با مساحت قطعه و تراکم تعیین نموده است.
پهنه سکونت R
ضوابط بلند مرتبه سازی ضوابط بلند مرتبه سازی محدوده هایی از شهر که کاربری غالب آن مسکونی بوده و به غیر از قطعات و پلاک های خالص مسکونی شامل شبکه معابر دسترسی ها و خدمات اعم از غیرانتفاعی و انتفاعی پشتیبانی سکونت است در این امر پهنه به منظور تامین امنیت و آرامش اعم از انتفاعی و غیر انتفاعی استقرار طیفی گسترده از فعالیت‌های ممنون و یا مشروط بوده و صرفاً استقرار فعالیت‌های تجاری و خدمات شامل فضای سبز آموزشی بهداشتی درمانی فرهنگی مذهبی تفریحی گردشگری ورزشی و پارکینگ های عمومی در مقیاس محلات و نواحی مرتبط با نیازهای اولیه ساکنین این مجاز است.
پهنه فعالیت s
ضوابط بلند مرتبه سازی ضوابط بلند مرتبه سازی قسمت هایی از شهر که وجه غالب آن کار و فعالیت بوده و سهم سکونت در آن بسیار محدود و تابع نظم عمومی کار و فعالیت است تمایز این پهنه برای جداسازی پهنه‌های کار و فعالیت از سایر پهلوهام به ویژه سکونت در شهر و ساماندهی آن به منظور ارتقاء کیفیت محیط شهری توأم با رونق فعالیت است این پهنه در عرصه های بسیار متراکم فعالیت با دسترسی‌های ضعیف محدود شده و در مراکز جدید و پهنه های مستعد و رو به توسعه شهری با دسترسی‌های مناسب به معابر اصلی خطوط و ایستگاه های اصلی مترو گسترش یافته است.
پهنه مختلط m
ضوابط بلند مرتبه سازی قسمت هایی از شهر که از رشد خزنده فضاهای کار و فعالیت در بافت های مسکونی در گذشته پدید آمده و در طرح جامع جدید شهر سامان یافته و استعداد و استقرار فعالیت های چند منظوره کار فعالیت سکونت و غیره را دارند پهنه مختلط علاوه بر برخی گستره آن عمدتاً در حاشیه محور شکل گرفته و ناشی از استقرار پراکنده عناصر خدماتی و تجاری اعم از واحدها و دفاتر تجاری و اداری در میان بافت های مسکونی است در ضوابط و مقررات پهنه بندی استفاده از اراضی و ساخت و ساز طرح تفصیلی تهران بناهای بلند مرتبه شامل ساختمان هایی است که دارای ۱۲ طبقه یا بیشتر باشند در طرح جامع تهران در پهنه های اس ۱۲۱ و اس ۱۲۵ محدوده‌ها و بسترهای تجاری اداری و خدمات و پهنه اس ۲۱۱ گستر ها و مراکز تجاری اداری و خدماتی با غلبه سبز و باز بناهای بلند مرتبه ۱۲ طبقه و بیشتر با گزارش توجیهی امکان پذیر می باشد در طرح تهران برای بلند مرتبه مسکونی پهنه r۲۳۱ در جداول مشخص شده است که برای آن در نقشه های طرح جامع و تفصیلی مکانی تعیین شده است علاوه بر پهنه های است و اس ۱۲۱ و اس ۱۲۵ و s ۲۱۱ آر ۲۶۳ در پهنه ام ۱۱۱ محورهای مختلف فرامنطقه‌ای امکان احداث بلندمرتبه وجود دارد
بلند مرتبه سازی ۱۲ طبقه و بیشتر
ضوابط بلند مرتبه سازی بر اساس ضوابط پهنه بندی طرح جامع و تفصیلی احداث ساختمانهای بلندمرتبه محدوده به عرصه‌های مجاز یا ویژه برای بلند مرتبه سازی در برخی از زیر پهنه های استفاده از اراضی تهران و مشروط به مجاز بودن از نظر مطالعات اهل بندی زلزله و ضوابط مقررات مربوطه و پهنه های مجاز زیست محیطی است که موقعیت و کاربری های آن ها در نقشه ۱/۲۰۰۰ پهل بندی طرح تفصیلی مشخص و تدقیق شدند.
ضوابط و مقررات سایه اندازی ساختمان های بلند
ضوابط بلند مرتبه سازی ضوابط سایه اندازی در مجتمع های آپارتمانی بر اساس نامه شماره ۳۰۸/ ۵۷ مورخه ۱۳۷۸ اردیبهشت روز هشتم شهرداری تبریز فاصله بلوک‌های ساختمانی ضمن رعایت کلیه اصول طراحی برج سایه اندازی نورگیرها و اشرافیت حداقل بایستید یک و نیم برابر ارتفاع آنها باشد در صورت عقب‌نشینی ساختمان از مرز که ارتفاع آن می‌توانند به اندازه دو برابر میزان عقب‌نشینی به اضافه نسبت عرض معبر مشرف به آن یا فاصله از بلوک مقابل محاسبه شود.
ضوابط اختصاصی ساختمانهای بلند
ضوابط بلند مرتبه سازی طبق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان با عنوان حفاظت ساختمانها در مقابل حریق ضوابط اختصاصی ساختمان های بلند عبارتند از : ضوابط بلند مرتبه سازی
-
- ۱- هر بنایی که فاصله قائم بهین تراز چسب بالاترین طبقه قابل تصرف تا تراز مناسب ترین سطح قابل دسترس برای ماشین های آتش نشانی که به تایید مقام قانونی مسئول بر ۱۲۳ متر بیشتر باشد عمارت بلند محسوب می شود
- ۲- ساختمانهای مرتفع که به طور معمول مورد تصرف انسان قرار نمی‌گیرد و نیز برجهای نگهبانی و کنترل مناره ها و نظایر آنها با بار متصرف ۵ نفر یا کمتر مشمول مقررات ساختمان های بلند نخواهند بود.
- ۳- در ساختمانهای بلند راههای خروج باید حداقل دارای ۱۱۰۰ میلی متر عرض مفید باشند آنها در ضوابط شهرداری اختصاصی تصرف از بیشتری برای راه خروج مقرر شده باشد.
- ۴- در ساختمانهای بلند برای هر طبقه یا هر بخش از یک طبقه از جمله طبقات زیر طبقه تخلیه خروج تامین حداقل دو خروج مجزا و تا حد امکان دور از هم الزامی است
- ۵-در ساختمانهای بلند برای هر طبقه یا هر بخش از یک طبقه ۳ بار متصرف آن از ۵۰۰ نفر بیشتر باشد باید به شرح زیر تعداد خروج مجزا و دور از هم در نظر گرفته شود نکته در هر بنا چنانچه بار متصرف هر طبقه یا بخش‌هایی از آنها بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر باشد حداقل سه راه خروج مجزا و دور از هم لازم خواهد بود و برای بار متصرف بیش از هزار نفر حداقل چهار راه خروج مستقل و دور از هم باید پیش بینی شود
- ۶- در مواردی که چند خروج مقرر می شود موقعیت خروج ها باید به گونه ای انتخاب شود که برای دسترسی به هر خروج راهی مجزا و در جهتی جداگانه فراهم باشد و در ابتدای دسترس خروج از هر نقطه مسیر مشترک به طول حداکثر ۱۵ متر مجاز است
- ۷- در ساختمانهای بلند هیچ بن بستی با طول بیش از ۱۵ متر در راههای خروج مجاز نخواهد بود.
- ۸- طول دسترسی ها خروج در ساختمان های بلند حداکثر ۳۰ متر است مگر آن که تمام بنایا سازد با شبکه بارنده خودکار تایید شده محافظت شود در آن صورت این طور می تواند به حداکثر ۴۵ متر افزایش یابد
- ضوابط بلند مرتبه سازی
- ۹- در ساختمان های بلند راه های خروج باید روشنایی کافی و علایم مناسب داشته باشند
- ۱۰- در ساختمانهای بلند راههای خروج باید به روشنایی اضطراری مجهز باشند مگر آنچه ساختمان ها فقط در ساعات روز استفاده شود در آن صورت از راههای خروج از روشنایی طبیعی کافی برخوردار باشند با موافقت کتبی مقام قانونی مسئول می توان از روشنایی اضطراری صرفنظر نمود
- ۱۱- در ساختمان های بلند باید توسط شبکه‌های بارنده خودکار تایید شده مجهز به سیستم های نظارت الکتریکی محافظت شود این شبکه ها باید مطابق روشهای استاندارد نصب شده و در هر طبقه دارای شیر کنترل و وسایل کنترل جریان آب باشند.
- ۱۲- ساختمان های بلند علاوه بر شبکه هشدار حریق نصب شبکه اعلام حریق نیز ضروری است این شبکه ها باید به تایید مقام قانونی مسئول برسند
- ۱۳-ساختمان های بلند باید به منظور استفاده مأموران آتش‌نشانی و نجات دارای سیستم کنترل ارتباطی تلفنی دو سویه باشد و این سیستم بین ایستگاه مرکزی کنترل اتاق تهران آسانسور سر سراهایی ۴ سانسور ها در آن قرار دارند و تمام طبقه ها که توسط پلکان ج به هم مربوط می‌شوند ارتباط برقرار کند در مواردی که سیستم ارتباط رادیویی سازمان آتش‌نشانی بتوانند به عنوان معادل این سیستم مورد تایید قرار گیرد استثنائاً می توان از نصب چنین تجهیزاتی صرف نظر نمود
- ۱۴- هر عمارت بلند باید به مولد نیروی برق دوم که همواره آماده استفاده است و حداقل یکی از آسانسورها را برای ماموران آتش نشانی در هنگام حریق قابل استفاده می نماید مجهز باشد ظرفیت مولد نیروی باید برای کار کرد همزمان و تامین همه تجهیزات زیر کافی و مناسب باشد.
- الف شبکه روشنایی اضطراری
- ب شبکه‌های هشدار و اعلام حریق
- پ پمپ های آتش نشانی ساختمانی
- ت تجهیزات ایستگاه کنترل مرکزی
- ث حداقل یکی از آسانسور های مربوط به همه طبقات بنان به گونه‌ای که در در صورت لزوم بتوان نیروی مورد نیاز آن را به هر یک از دیگر آسانسورها منتقل نمود
- ج تجهیزات مکانیکی مانع دود در دور بندها
- چ سیستم تهویه پارکینگ و پله های بسته
- ۱۵- تمام ساختمان های بلند باید دارای یک ایستگاه کنترل مرکزی در یک اتاق و محل آن را سازمان آتش نشانی تعیین می‌کند باشند در این ایستگاه باید بتوان به کمک نشان گر های الکترونیک همه تجهیزات و تاسیسات ارتباطی حفاظتی ایمنی و مخابراتی موجود در بنا را به درستی کنترل نمود.
- ضوابط بلند مرتبه سازی
ضوابط بلند مرتبه سازی
آموزش ضوابط شهرداری بیشتر بخوانید.
مقالات پیشنهادی برای مطالعه ضوابط بلند مرتبه سازی :
