کاشی مسجدی در طرحها و سبکهای مختلفی تولید میشود و در این زمینه هیچ گونه محدودیتی برای طرح و نقش وجود ندارد. بسیاری از این طرحها از جمله گرههای مسجدی و ختایی اسلامی که الگوهای تکراری دارند به صورت آماده به فروش میرسند. اما طرحهایی که شامل کتیبههای خط و کاشیکاریهای خاص هستند؛ به تولید سفارشی و جداگانه نیاز دارند. چه نوع طرحها و الگوهایی در کاشیهای مسجدی بکار میرود؟ هر یک از کاشیهای مسجدی بیشتر در کدام بخشهای مساجد بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند؟ کاشیهای مسجدی چه تاثیری بر فضای معنوی و روحانی مساجد دارند؟ در ادامه به تمامی این پرسشها پاسخ داده میشود از اینرو توصیه میکنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا بیشتر با این آثار گرانبها آشنا شوید.
کاشی مسجدی آماده
کاشی مسجد آماده از نوع کاشیهای طرح تکرار شونده است که به دلیل قابلیت استفاده در تمامی مساجد و تطابق با سلیقه عمومی به راحتی در بازار موجود است. تولیدکنندگان این نوع کاشیها توانایی تولید انبوه را دارند و معمولاً این کاشیها را از قبل تولید کرده و در انبارهای خود نگهداری میکنند یا به صورت عمده به فروش میرسانند.
این کاشیها غالبا از نوع هفت رنگ تولید میشوند. همچنین فرآیند تولید کاشی مسجدی به خاطر طرحهای تکراری و ثابتی که دارد با استفاده از روشهای نوین و شابلونگذاری انجام میشود. به طوری که در این فرآیند، طرح مورد نظر با استفاده از دستگاههای مخصوص بر روی لعاب سفید کاشی اعمال میشود. این روش نسبت به ساخت دستی کاشیهای سنتی، بسیار سادهتر و کمهزینهتر است. به همین دلیل کاشی مسجدی آماده نسبت به کتیبههای خطی قیمت پایینتری دارد.
کاشی مسجدی نوشته (کتیبه خط)
کاشی نوشته یا کتیبه خط که نوعی کاشی مسجدی است که تمامی مراحل ساخت آن به صورت دستی انجام میشود و هیچ دستگاهی در این فرآیند دخالت ندارد. بدنه این کاشی که به بدنه سنتی معروف است از ترکیب خاک رس، سیلیس و مواد دیگر تهیه شده و در کورههای سنتی پخته میشود.
پس از تولید بدنه، این کاشیها به متراژ مورد نظر روی زمین قرار میگیرند و با استفاده از قلمهای مخصوص، آیات و احادیث مبارکه با خطی زیبا و خوش بر روی آنها نوشته میشود. از آنجایی که تولید این نوع کاشی مسجدی به زمان و زحمت بیشتری نیاز دارد، قیمت کاشی نوشته نسبت به کاشیهای آماده بالاتر است.
کاشی نرهای
کاشی نرهای یا صابونکی که به کاشی گنبد نیز معروف است، یکی از عناصر کلیدی در هنر و معماری ایران به شمار میرود. این کاشیها به ویژه در ساخت گنبدهای مساجد و بناهای مذهبی کاربرد زیادی دارند و با زیبایی و تنوع طرحهای خود، جلوههای بینظیری به فضاهای داخلی و خارجی این بناها میبخشند.
کاشی نرهای به طور سنتی از خاک رس و مواد معدنی تهیه و در کورههای مخصوص پخته میشود. مقاومت بالای این کاشی مسجدی در برابر عوامل جوی و گذر زمان، ماندگاری آنها را افزایش میدهد. همچنین این کاشیها در رنگهای آبی، سبز و سفید تولید میشوند و طرحهای متنوعی از گل و گیاه، هندسه و نوشتههای قرآنی را دربرمیگیرند.
این کاشیها در کاشیکاری گنبد و سایر بخشهای معماری گنبدی کاربرد دارند و به عنوان یکی از زیباترین عناصر معماری اسلامی شناخته میشوند. قوسهای گنبد نیز با این کاشیها به شکلی دقیق و زیبا طراحی شده که وزن گنبد را به طور یکنواخت توزیع میکند و زیبایی بصری خاصی به بنا میبخشند. در طول تاریخ گنبدهای شگفتانگیزی در شهرهای تاریخی ایران مانند اصفهان، شیراز و قم با استفاده از کاشی نرهای و آجرهای گنبدی ساخته شده که نشاندهنده دقت و ظرافت معماران ایرانی است.
ویژگیهای کاشی مسجدی
برای آشنایی بهتر با کاشی مسجدی باید برخی از مزایای آن به شرح زیر هستند:
جنس و مقاومت
کاشیهای مسجدی عموماً از سرامیک یا پرسلان تهیه میشوند و به دلیل ساختار مقاوم خود در برابر شرایط جوی و رطوبت بسیار مقاوم هستند.
طرح و نقوش
طراحیهای کاشی مسجدی شامل نقوش هندسی، گلی، کلامی و آیات قرآن میشود. به طوری که وجود رنگهای شاد و متنوع، یکی از ویژگیهای بارز این کاشیها به شمار میرود.
لعابدار
بیشتر کاشیهای مسجدی با لعاب، پوشیده شدهاند که این ویژگی باعث میشود تا سطح آنها صاف، براق و در برابر لکهها و آلودگیها مقاوم باشد.
اندازه و شکل
کاشی مسجدی در ابعاد و اشکال مختلفی تولید میشود. به طوری که اندازههای کوچکتر معمولاً برای ایجاد الگوهای پیچیده و تزئینی بکار میروند و زیبایی خاصی به فضا میبخشند.
کاربردهای کاشی مسجدی
کاشی مسجدی به دلیل طراحی چشمنواز و جذابیت بصری که دارد در انواع فضاها استفاده میشود؛ به طوری که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تزئین نمای مساجد
کاشیهای مسجدی به عنوان عناصر زیبا و جذاب در نمای داخلی و خارجی مساجد استفاده میشوند و شکوه و زیبایی معماری آنها را دوچندان میکند.
زیرسازی و پوشش دیوارها
این کاشی ها به طور معمول برای پوشش دیوارهای حیاط، صحن و ایوانها نیز کاربرد دارند و در ایجاد یک فضای زیبا و هماهنگ بسیار موثر هستند.
نقوش و آیات
در بیشتر مساجد از کاشی مسجدی برای نگارش آیات قرآن و احادیث استفاده میشود و بدین ترتیب به ترویج معارف دینی کمک میکنند.
نقشهای نمادین
طرحها و نقوش طراحی شده بر روی این کاشیها به فرهنگ اسلامی مربوط میشوند و نشاندهنده هنر اسلامی و ارادت به امور مذهبی هستند. این ویژگیها باعث میشود تا کاشیهای مسجدی نقش مهمی در انتقال مفاهیم معنوی ایفا کنند.
نقوش تزیینی کاشیهای مسجدی
نقوش تزئینی در کاشی مسجدی به چهار دسته اصلی خطوط تزئینی، نقوش هندسی، نقوش گیاهی و نقوش انسانی تقسیم میشود. هر یک از این دستهها ویژگیهای خاص خود را دارند و زیبایی فضاهای مذهبی را دو چندان میکنند.
خط کوفی بنایی
این خط بهویژه در دوران صفویه محبوب بوده و به دلیل جنبههای مذهبی که دارد، مورد توجه قرار گرفت. در دوره قاجار، خط نستعلیق جایگزین آن شد و کتیبهها با نقطههای پرکننده طراحی شدند.
خط مُحَقَّق
به عنوان پدر خطوط عربی شناخته میشود و حروف آن یکنواخت و منظم هستند. این خط شباهت زیادی به خط کوفی ساده دارد و در طراحی کاشی مسجدی بکار میرود.
خط ثلث
معمولاً برای نگارش اسماء الهی و آیات قرآن استفاده میشود. این خط با الفهای کشیده و خوانایی بالا شناخته میشود و به زیبایی کاشی مسجدی کمک میکند.
خرید کاشی مسجدی از بزرگترین تولیدکننده ایران
گروه کاشی سنتی کریمی با بیش از ۵۰ سال سابقه بزرگترین تولیدکننده کاشی های مسجدی در ایران است. برای اطلاع از قیمت ها و خرید این محصول از این مجموعه می توانید کلمه “کاشی مسجدی کریمی” را در گوگل جستجو کنید و وارد وبسایت این مجموعه شوید.
دیدگاهتان را بنویسید