آرماتور خرک چیست؟
به گزارش ساخت خانه : آرماتور خرک در داخل فونداسیون ها خاموت به کار نمی برند. بنابراین برای این که بتوان آرماتورهای فوقانی را به همدیگر اتصال دارد از آرماتورهای پایه دار استفاده می کنند که به خرک معروف هستند. آرماتور خرک در ایجاد حد فاصل میان مش فوقانی و مش تحتانی نقش دارد. معمولاً با توجه به ابعاد فونداسیون و میزان میلگرد فوقانی مواردی مثل ارتفاع، قطر، فاصله، عرض خرک و عرض پایه ها تعیین می گردد.
از طرفی انتخاب فاصله خرک ها و ابعاد آنها مسئله بسیار با اهمیتی است. چرا که در هنگام اجرای فونداسیون و یا زمان بتن ریزی نباید به گونه ای باشد که از محل مورد نظر خود خارج گردد و به اینطرف و آنطرف برود. علاوه بر این موضوع میزان پوشش بتن در تمام فونداسیون حتماً باید رعایت شود. بنابراین در هنگام انتخاب خرک مناسب به این موضوع توجه لازم را داشته باشید.
آرماتور خرک یا میلگرد خرک، نوعی آرماتور کمکی است که برای فاصلهگذاری و جداسازی دو شبکه میلگرد افقی در سازههای بتنی استفاده میشود. وظیفه اصلی این آرماتور، نگهداشتن شبکههای میلگرد بالا و پایین در جای خود و جلوگیری از جابجایی آنها هنگام بتنریزی است. این نوع آرماتور معمولاً در فونداسیونهای گسترده، دالهای بتنی و سقفهای دوطرفه کاربرد دارد.
وظیفه آرماتور خرک
وظیفه اصلی آرماتور خرک، حفظ فاصله ثابت میان میلگردهای بالا و پایین و جلوگیری از خمشدگی و نشست میلگردها هنگام بتنریزی است. بدون استفاده از خرک، ممکن است میلگردهای بالایی در حین بتنریزی جابهجا شده یا به پایین بیفتند که این امر باعث کاهش کیفیت سازه و کاهش مقاومت بتن مسلح خواهد شد.
نقش آرماتور خرک در سازه:
- ثابت نگه داشتن شبکه میلگرد بالا و پایین
- جلوگیری از جابهجایی میلگردها هنگام بتنریزی
- حفظ فاصله مناسب بین میلگردها برای افزایش مقاومت بتن
- بهبود کیفیت و یکپارچگی بتنریزی
کاربردهای آرماتور خرک
آرماتور خرک در بخشهای مختلف سازههای بتنی مورد استفاده قرار میگیرد:
- فونداسیونهای گسترده (رادیه)
در فونداسیونهای گسترده، برای نگهداشتن شبکه میلگرد بالا و پایین از خرک استفاده میشود. - دالهای بتنی (سقفهای دوطرفه)
در دالهای بتنی، خرکها وظیفه نگهداشتن میلگردهای فوقانی را بر عهده دارند تا از جابهجایی آنها هنگام بتنریزی جلوگیری شود. - دیوارهای بتنی
در دیوارهای بتنی دوطرفه، خرکها برای حفظ فاصله بین دو شبکه میلگرد به کار میروند. - تیرهای بتنی بزرگ
در تیرهای بتنی، از آرماتور خرک برای جلوگیری از جابهجایی آرماتورهای کششی و فشاری استفاده میشود.
انواع آرماتور خرک
آرماتورهای خرک بسته به نوع سازه و ابعاد مورد نیاز، به دو شکل زیر ساخته میشوند:
- خرک ساده
خرکهای ساده بهصورت U شکل یا V شکل هستند و معمولاً در دالها و فونداسیونها استفاده میشوند. - خرک دوبل
خرکهای دوبل دارای دو خم در بالا و پایین هستند که مقاومت بیشتری دارند و در سازههای سنگینتر و فونداسیونهای بزرگ استفاده میشوند.
نحوه اجرای آرماتور خرک
مراحل اجرای آرماتور خرک به شرح زیر است:
- برش میلگرد به اندازه مناسب
- خمکاری میلگرد بر اساس نقشه سازه
- نصب خرکها در محلهای مشخصشده در نقشه
- بستن خرکها به شبکه میلگردها با سیم آرماتوربندی
استانداردهای آرماتور خرک
آرماتور خرک باید مطابق با استانداردهای ملی و بینالمللی تولید و اجرا شود تا از مقاومت و کیفیت سازه اطمینان حاصل شود. برخی از استانداردهای مهم شامل:
- استاندارد ملی ایران (ISIRI 3132)
- استاندارد ACI 318
- استاندارد BS 4449
نکات مهم در اجرای آرماتور خرک
🔴 انتخاب قطر مناسب میلگرد:
خرکها معمولاً از میلگردهای با قطر ۸ تا ۱۲ میلیمتر ساخته میشوند. انتخاب قطر میلگرد باید بر اساس وزن و نوع سازه انجام شود.
🔴 فاصلهگذاری مناسب خرکها:
فاصله بین خرکها باید به گونهای باشد که شبکه میلگردها کاملاً ثابت بماند و از جابجایی آنها جلوگیری شود. این فاصله معمولاً ۵۰ تا ۸۰ سانتیمتر است.
🔴 خمکاری دقیق:
خمکاری خرکها باید با دقت انجام شود تا زاویههای خرک مطابق نقشه سازه باشد و خرکها بهدرستی نصب شوند.
مزایای استفاده از آرماتور خرک
✅ افزایش استحکام سازه بتنی
✅ جلوگیری از نشست و جابجایی میلگردها
✅ حفظ فاصله استاندارد بین میلگردها
✅ بهبود یکپارچگی بتن و جلوگیری از ترکخوردگی
✅ تسهیل در بتنریزی و افزایش سرعت اجرا
مقایسه آرماتور خرک با اسپیسر
گاهی اوقات به جای آرماتور خرک از اسپیسرهای پلاستیکی استفاده میشود. در جدول زیر، مقایسهای بین این دو انجام شده است:
ویژگیها | آرماتور خرک | اسپیسر پلاستیکی |
---|---|---|
جنس | میلگرد فولادی | پلاستیک |
مقاومت | بسیار بالا | متوسط |
کاربرد در سازههای سنگین | بله | خیر |
هزینه | نسبتاً بالاتر | کمتر |
دوام در شرایط سخت | بیشتر | کمتر |
قابل ذکر است که معمولاً آرماتور خرک را در قسمت هایی که میلگرد تقویتی زیاد وجود داشته باشد بیشتر به کار می برند. علت این کار تحمل بار و ایجاد کاور فوقانی مناسب است.
بیشتر بخوانید : قیمت ساخت ویلا
منظور از آرماتور خرک چیست؟
آرماتور خرک در فوندانسیون بنا مزایای بسیار مهمی دارد. از آن در پایدارسازی و مستحکم کردن مش فوقانی فونداسیون استفاده میشود و معمولاً کاربرد سازه ای ندارد. این آرماتور نوعی آرماتور پایه محسوب میشود که در داخل فونداسیون اجرا می گردد. یک سازه و یا یک ساختمان برای داشتن استحکام بالا باید بتواند در برابر فشارها و نیروهای مختلف مقاومت خوبی از خود نشان دهد. از این رو بتن ها از نظر مقاومت و استحکام معمولاً در سطح بسیار بالایی قرار دارند. اما به تنهایی قادر به تحمل فشار و نیروهای مختلفی که به آن وارد میشود نیستند. به همین علت در ساختار ساختمان علاوه بر بتن از میلگرد نیز استفاده می کنند. این کار باعث می شود میزان مقاومت و استحکام سازه بسیار بیشتر شود.
نکات مهمی که در هنگام خرک گذاری باید رعایت کرد
قابل ذکر است که مقدار و میزان آرماتور خرک معمولا توسط پیمانکار محاسبه می گردد و به عبارتی طراح سازه نمی تواند آن را ارائه دهد. نکته مهمی که در مورد عرض خرک ها وجود دارد این است که اندازه آن باید به حدی باشد که بتواند آرماتورهای فوقانی را بر روی خود به خوبی نگه دارد. نکته بعدی این است که بین خرک ها باید مقداری فاصله نیز وجود داشته باشد که معمولاً در بیشترین حالت آن را چیزی معادل با ۱.۵ متر در نظر میگیرند. بنابراین در آرماتوربندی فونداسیون به این موضوع نیز توجه داشته باشید.
مزایای آرماتور خرک
هنگام انتخاب سایز آرماتور خرک بهتر است آن را که با آرماتور فوقانی قطر برابری دارد انتخاب نمایید. البته بیشتر اوقات سایز میلگرد خرک را کمی کوچکتر از آرماتور فوقانی انتخاب میکنند. به عنوان مثال یک یا دو شماره کوچکتر و کمتر از آن. اما پیشنهاد ما به شما انتخاب یک خرک هم قطر با آرماتور فوقانی است. مورد بعدی که هنگام اجرای فونداسیون و انتخاب خرک باید آن را مد نظر داشته باشید عمق پی می باشد. در واقع میتوان گفت عمق پی در انتخاب سایز خرک بسیار تاثیرگذار است. به عنوان مثال هر چقدر عمق فونداسیون بیشتر باشد لازم است که میلگردهایی با قطر بیشتر انتخاب شوند و سپس مورد استفاده قرار گیرند.
برای اینکه عوامل سازنده و بتن ریزی آرماتورها در زمان رفت و آمد با یکدیگر جابجا نشوند باید یک کار ویژه انجام داد. در واقع در این زمان تمام آرماتورهای طولی مش فوقانی را با سیم مخصوص آرماتوربندی به خرک ها متصل می کنند که این امر از جابجایی این عوامل جلوگیری میکند.
آرماتور خرک یکی از اجزای مهم و حیاتی در ساخت و ساز است که در اکثر ساختمانها استفاده میشود. این محصول از توریهای فلزی ساخته شده که به منظور تقویت بتن استفاده میشوند. آرماتور خرک عموماً در بتنهای مسلح و پیشتنیده مورد استفاده قرار میگیرد و باعث افزایش مقاومت و استحکام سازه میشود. این اجزا به شکل توریهای مستطیلی یا دایرهای تولید میشوند و به طور عمده از فولاد ساخته میشوند.
استفاده از آرماتور خرک در ساختمانها از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا این اجزا مانع از شکست و تخریب سازه در مواجهه با نیروهای خارجی میشوند. علاوه بر این، آرماتور خرک میتواند به عنوان دلیلی برای افزایش عمر مفید سازهها نیز محسوب شود. از جمله مزایای استفاده از آرماتور خرک میتوان به افزایش استحکام بتن، کاهش انفجار و حفاظت از سازه در برابر زلزله اشاره کرد. به طور کلی، این اجزا نقش بسزایی در افزایش ایمنی، استحکام و پایداری سازهها دارند و بیتردید از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
جمعبندی
آرماتور خرک یکی از اجزای مهم در سازههای بتنی است که برای ثابت نگه داشتن شبکههای میلگردی و جلوگیری از جابجایی میلگردها در حین بتنریزی به کار میرود. استفاده صحیح از این آرماتور، باعث افزایش استحکام سازه، جلوگیری از ترکخوردگی بتن و بهبود کیفیت کلی بتنریزی میشود.