وال پست چیست
وال پست (Wall post) : کلافی است که در طولهای مشخص برای یکپارچه عمل نمودن دیوار بکار می رود.
وال پست و موارد استفاده از آن در حالت کلی وال پست به یک متریال غیر سازه ای گفته می شود که شیوه طراحی و اجرای آن به نظارت مهندسین ساختمان بستگی دارد. بی شک شما هم جزء آن دسته از افرادی هستید که تاکنون ساختمان های نیمه کاره و در حال ساخت بسیاری را مشاهده کرده اید. اگر به ظاهر آن دقت کرده باشید متوجه شده اید که در بطن ساختمان و درون دیوارهای آن، پروفیل هایی با اندازه و مقیاس پایین قرار گرفته اند.
این ها دقیقا همان وال پست هستند که با همان اندازه و شکل و شمایلی که دارند موجبات اتصال اسکلت ساختمان با دیوارهای آن را فراهم آورده و در نتیجه استحکام ساختمان را افزایش می دهند. بنابراین اگر در شرایطی نام این سازه به گوشتان خورد بدانید که به عنوان یک نگهدارنده قوی دیوار در صنعت ساختمان سازی عمل می کند.
جنس وال پست چیست؟
- وال پست میتواند فلزی یا بتن آرمه باشد.
- وال پست های فلزی معمولا بصورت پروفیل نبشی ، ناودانی و یا قوطی می باشد .
وال پست قائم و افقی
- وال پست به معنای نگهدارنده دیوار و به ۲ صورت وال پست قائم و وال پست افقی می باشد .
- این وال پست ها سبب درگیری دیوار با اسکلت و در نتیجه استحکام دیوار خواهد شد .
- وال پست قائم در زمانی که دهانه شما بزرگ باشد از روی تیر طبقه پایین به زیر تیر طبقه بالا در دهانه جوش میشود .
فاصله بین وال پست های قائم
- طبق تعریف بند ۳-۷-۱ صفحه ۶۴ آئین نامه ۲۸۰۰ ویرایش دوم ، حداکثر طول مجاز دیوار غیر سازه ای یا تیغه ای بین دو پشت بند ، نباید از مقادیر زیر تجاوز کند :
- ۴۰ برابر ضخامت دیوار و یا ۶ متر ( هرکدام که کمتر باشد )
- در صورت تجاوز از این مقدار دیوار باید به وسیله ستونک قائم wall post مهار گردند .
- بنابراین ،برای ضخامت های معمول دیوارهایی که در حال حاضر اجرا میگردد ، فاصله بین وال پست های قائم برابر است با :
- دیوار با ضخامت ۱۰ سانتی متری : فاصله بین وال پست های قائم ۴متر
- دیوار با ضخامت۱۵سانتی متری : فاصله بین وال پست های قائم ۶متر
- دیوار با ضخامت ۲۰ سانتی متری : فاصله بین وال پست های قائم ۶متر
- اما در اجرا ، معمولا ناظرین ، تمایل دارند که فاصله بین وال پست ها بیشتر از ۴ متر نباشد و در بسیاری از پروژه ها فاصله بین ۲/۵ تا ۳ متر می باشد.
- دکوراسیون آرایشگاه
فاصله وال پست افقی
- طبق تعریف بند ۳-۷-۲ صفحه ۶۴ آئین نامه ۲۸۰۰ ویرایش دوم ، حداکثر ارتفاع مجاز دیوارهای جداگر از تراز کف ۳/۵متر می باشد .
- در صورت تجاوز از این حد ، باید با تعبیه کلاف های افقی ( وال پست ) به گونه مناسبی به تقویت دیوار مبادرت نمود .
- طراحی مزون
ایا لبه دیوار جداگر میتواند آزاد باشد ؟
- لبه قائم دیوار جداگر نباید آزاد باشند .
- این لبه ها باید به یک تیغه دیگر یا یک دیوار عمود بر آن ، یا یکی از اجزای سازه یا ستونکی که به همین منظور از فولاد ، بتن آرمه یا چوب تعبیه می شود، اتصال کافی داشته باشد.
- ستونک می تواند از یک ناودانی حداقل نمره ۶ یا معادل آن از فولاد ،بتن آرمه یا چوب تشکیل شده باشد . اگر طول تیغه پشت بند کمتر از ۱.۵ متر باشد ، لبه آن می تواند آزاد باشد.
جوش دادن میلگرد به وال پست ها
به منظور حفظ یکپارچگی بهتر دیوار ، بهتر است تعدادی میلگرد ( در فاصله ۰.۵ متری از هم ) به وال پست ها جوش شود .
طراحی وال پست
سایز وال پست باید محاسبه شود که طراحی آن بر اساس سطح و محل اجرای دیوار و میزان نیروی بار وارده بر آن و سطح بادگیر آن می باشد اما در کل نبشی یا قوطی ۵ در ساختمانهای معمولی معمولا مناسب است.
نمونه یک وال پست طراحی شده را در اسلاید بعدی ملاحظه بفرمائید :
شیوه عملکرد وال پست در ساختمان
در یک تعریف ساده تر وال پست به یک سازه کلاف مانندی گفته می شود که در اندازه و طول مشخصی ساخته شده و به منظور افزایش دوام و مقاومت دیوارها و یکپارچه کردن آن ها در صنعت ساختمان سازی به کار برده می شود. شکل ظاهری این سازه مانند ستون یا تیرچه ساختمانی است.
وظیفه اصلی وال پست انتقال نیرو و فشار ناشی از عوامل محیطی همچون باد و طوفان و یا زلزله از دیوارهای داخلی طراحی ساختمان به پایه و فریم اصلی است. در حقیقت انتقال نیرو به کمک این المان از تخریب دیوارهای داخلی و خارجی و در نتیجه آسیب دیدگی ساختمان جلوگیری می کند. عملکرد آن به شیوه ای است که دیوار و فریم ساختمان را در قسمت های انتهایی فریم به صورت لوبیایی به یکدیگر متصل می کند. به این طریق هر دو سازه بر روی پایه اصلی ساختمان به حالت مفصل بر روی یکدیگر قرار می گیرند.
الزامات قانونی اجرای وال پست
به گفته بسیاری از طراحان و ناظران ساختمان وظیفه اصلی وال پست جدید و آماده، متصل کردن میان نقاب های سازه ای و غیر سازه و تیغه ها به اسکلت اصلی ساختمان به منظور افزایش مقاومت ساختمان در برابر عوامل محیطی مخرب است. میان نقاب ها همان دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان هستند که مهندسین ساختمانی نامشان را به خاطر اتصال یا عدم اتصال آن ها به فونداسیون ساختمان تغییر داده اند.
بر اساس آیین نامه ۲۸۰۰ در قانون مربوط به صنعت ساختمان سازی، محاسبه وال پست بر اساس یک سری الزامات اصلی و مهم است که به شرح زیر می باشد:
- جهت اجرای این سازه ضروری است تیغه ها یا دیوارهای داخلی ساختمان دارای ارتفاع بیش از ۸/۱ باشند.
- حداکثر طول و اندازه برای هرگونه دیوار و المان غیر سازه ای نباید از حد مجاز ۶ متر عبور کند. همچنین ضخامت واقعی آن ها نباید بیشتر از ۴۸ سانتی متر باشد.
- از دیگر الزامات قانونی جهت اجرای وال پست جدید این است که دیوارها و تیرهای غیر سازه ای و تراز آن ها با کف ساختمان، چیزی حدود ۵/۳ متر باشد.
- تمامی لبه های قائم مربوط به دیوارهای غیر سازه ای بایستی به طور کامل مهار شوند.
- همچنین لبه های افقی در المان های غیر سازه ای که اندازه و ارتفاع مشخصی ندارند بایستی با کلاف فولادی نمره ۶ مهار شوند.
- در زمان اجرای وال پست آماده ( پیش از بتن ریزی سقف ساختمان) بکار بردن بیس پلیت در ناحیه ورودی تیر بتنی ضروری است.
- چنانچه پیش از بتن ریزی سقف، این مرحله اجرا نگردد. به این معنی که پیس پلیت در قسمت ورودی تیر بتنی به کار برده نشود حتما باید این المان توسط رول بولت ها به تیرهای غیر سازه ای متصل شود.
- به هیچ عنوان نباید برای نصب و اجرای بیس پلیت ها و تیرهای بتنی از میخ های فولادی استفاده گردد.
- حتما پیش از اجرا و نصب وال پست جدید و وال چست آماده ابعاد داخلی ساختمان به طور دقیق اندازه گیری شده تا در حین دیوار چینی ساختمان مشکلی برای مهندسین و سازندگان به وجود نیاید.
- حتما برای اجرای این سازه از پروفیل های مصرفی با نبشی ۵ استفاده شود.
وال پست با انکربولت و نبشی کشی
- کلیت کار بدین صورت هست که در یک دهانه در ابتدا و انتهای دهانه دو سر، یک نبشی که عمدتا سایز ۴ یا ۵ می باشد را به پلیت هایی که یا از قبل کار گذاشته شده است یا توسط انکر بولت به بتن وصل شده است، جوش می دهید.
- جهت نبشی بگونه ایست که دیوار چینی مهار شده داخل آن می باشد.
- سپس میلگرد مهاری هم به آنها جوش شده که داخل دیوار قرار میگیرند.
- در دهانه های دارای بازشو علاوه بر اینکه شما در ابتدا و انتهای دهانه نبشی قرار می دهید در دو طرف بازشو هم باید نبشی قرار گیرد که هم فریم بازشو به آن جوش می شود و هم دیوار منقطع شده توسط بازشو در دو قاب در طرفین بازشو قرار می گیرد.
- در کنار دو نبشی ابتدایی و انتهایی یونولیت هم کنار ستون معمولا برای حذف اثر میانقاب ها قرار می دهند که در ادامه بیشتر توضیح داده میشود.
- در ضمن اجرای نبشی کشی باید در طبقات در یک راستا باشند مخصوصا در کنار بازشو ها و حساب تیرهای بیرون زده از نما هم باید بشود.
اتصال دیوار به ستون با میلگرد
اگر قبل از بتن ریزی برای اتصال دیوار به ستون های بتنی ، تمهیداتی اندیشیده شود ، میتوان ورق هایی به فواصل ۳۰ یا ۴۰ سانتی متری در بتن ستون جایگذاری کرد و بعد از اتمام بتن ریزی ، با زدن بتن روی این ورق ها ، میلگرد های اتصال دیوار را به این ورق ها جوش داد .اگر این پلیتها کار نشده باشد میتوان از کاشت میلگرد هم استفاده کرد که بهتراست عمق سوراخ ۱۰ سانتی متری باشد تا میلگرد بیرون نیاید و از میلگرد های نمره ۱۲ یا ۱۴ میشود استفاده کرد .البته هزینه کاشت بولت زیاد می باشد.
اگر ستون شما فلزی باشد میلگرد هایی به طول ۵۰ سانتی متر و با فواصل ۴۰ سانتی یا ۳۰ سانتی را روی ستون بصورت ال جوش بدهید .
معرفی انواع وال پست آماده
علی رغم اهمیت نصب و اجرای وال پست در سازه های ساختمانی، هیچ گونه پیشینه تاریخی در راستای نصب آن در ایران مشاهده نشده است. این به این معنی است که استفاده از آن در صنعت ساختمان سازی تنها به سال های اخیر باز می گردد. با این اوصاف انواع متعددی از این المان توسط سازندگان طراحی و با محاسبه نصب و اجرای آن روانه بازار گردیده است.
در حالت کلی این سازه با هدف اتصال المان های غیر سازه ای در دو نوع وال پست قائم و و افقی ساخته می شود. زمانی که هدف اصلی درگیری دیوار با فونداسیون و اسکلت ساختمان باشد از وال پست افقی استفاده می شود. اما چنانچه دهانه تیر بتنی بزرگ باشد و یا هدف اتصال دیوارهای دو طبقه از ساختمان به اسکلت اصلی باشد می توان با کمک وال پست قائم تیر طبقه پایین را تیر بتنی طبقه بالا متصل نمود.
ویژگی های وال پست جدید چیست؟
امروزه انواع گوناگونی از وال پست جدید در شکل ظاهری بتن آرمه یا فلزی ساخته می شوند. انواع فلزی آن معمولا به شکل ناودانی، قوطی و یا پروفیل نبشی است که در فواصل زمانی مختلف جهت افزایش استحکام دیوار و یکپارچه نمودن آن به کار برده می شود. در واقع این المان با به حداقل رساندن طول و اندازه آزاد شده دیوار از یک سو و فراهم آوردن قابلیت انتقال و جا به جایی جانبی از سوی دیگر صلیب و خسارات وارد آمده به سازه را تا حد بسیار بالایی کاهش دهد. به این ترتیب توان و مقاومت دیوار را در برابر عوامل محیطی مختلف و یا حتی بارهای لرزه ای تقویت می بخشد.
کاربرد اصلی وال پست آماده کجا است؟
به عقیده بسیاری از ناظران و مهندسین صنعت ساختمانی، وال پست یکی از عناصر تفکیک ناپذیر در پروسه مقاوم سازی در صنعت ساختمان است که ایمنی، طول عمر و دوام چند برابری را برای صنعت مذکور به همراه دارد. همانگونه که در مطالب فوق نیز به آن اشاره شد چنانچه در ساخت و ساز ساختمان ها از متریالی نظیر کلاف استفاده شده باشد برای افزایش مقاومت آن و نیز محافظت از ساختمان در برابر عوامل لرزه ای نیاز است حتما از المان غیر سازه ای همچون وال پست استفاده گردد. ناگفته نماند ضرورت نصب و اجرای آن به صلاح دید طراحان و مهندسین در صنعت مذکور هم بستگی دارد.
با نظر داشت به مطالب فوق می توان اینگونه بیان کرد که اصلی ترین کاربرد این سازه، نصب و اجرای میان نقاب های غیر سازه و یا سازه ای مقاوم و با کیفیت در برابر عوامل لرزه ای است.
اگرچه از سایر موارد استفاده از آن می توان به:
- نگهداری از دیوارهای داخلی
- نگهداری از درب و پنجره
- استفاده از آن به عنوان عایق و تاسیسات
- استفاده از آن به منظور نگهداری از نمای بیرونی ساختمان
- و… اشاره کرد.
محل دقیق استفاده از وال پست کجا است؟
اجرای وال پست قائم و افقی باعث میشود تا دیوار کاملا با اسکلت سازه درگیر شود . این کار علی الخصوص در دیوارهای پیرامونی توصیه میشود هر چند متاسفانه در عرف ساختمان سازی کمتر میشود این وال پست ها را در اجرا دید با توجه به موارد استفاده متعددی از وال پست، این المان اغلب در نقاط مختلف ساختمان اعم از میان قاب غیر سازه ای، نواحی جان پناه ساختمان، کنار بازشو و تقاطع دیوارهای غیر سازه ای به کار برده می شود. در ادامه توضیحات بیشتری در این خصوص خواهیم داد. با ما همراه باشید.
نصب آن در میانقاب
همانطور که از پیش نیز به توضیح این موضوع پرداخته شد میان نقاب به دیوار غیر سازه ای گفته می شود که به کمک آن می توان فضای داخلی قاب های بتنی یا فولادی را پر نمود.شیوه نصب وال پست در این المان دقیقا در داخل آن است که موجب می گردد عملکرد لرزه تا حد بسیار بالایی کاهش یابد.
اجرای آن در تقاطع دیوارهای سازه ای
یکی دیگر از اصلی ترین کاربرد وال پست، نصب آن در تقاطع میان دیوارهای سازه ای است. به این طریق که با اجرای آن در محل اتصال دو دیوار سازه ای، موجبات جداسازی و تفکیک دیوارهای متقاطع را فراهم می آورد.
اجرای آن در نواحی کنار بازشو
همانگونه که به آن اشاره شد از دیگر کاربردهایی رایجی که وال پست می شود استفاده از آن در حین نصب درب و پنجره های بزرگ است. چنانچه ابعاد ناحیه بازشو درب یا پنجره بیشتر از ۲.۵ باشد نصب و اجرای این المان در ناحیه مذکور ضروری است. با توجه به صلاحدید ناظران، طراحان و مهندسین ساختمانی، در صورت عدم اجرای این المان در درب و پنجره هایی با ابعاد بازشو بزرگ، سازه مذکور در برابر بارهای لرزه ای وارده مقاومت و استحکام خود را از دست می دهد.
اجرای آن در ناحیه جان پناه
به منظور پیشگیری از خسارات ناشی از بارهای لرزه ای در نواحی جان پناه، توصیه می شود کمترین میزان ارتفاع آن ۱.۲ متر و کمترین میزان ارتفاع ستون های پیرامونی آن چیزی حدود ۱.۳۵ متر باشد. در صورت زیاد بودن اندازه دو سازه مذکور، استفاده از وال پست به منظور کوتاه کردن فاصله آزاد و همچنین بهبود بخشیدن عملکرد لرزه ای ضروری و مبرهن است.
هزینه نصب و اجرای وال پست
قیمت اجرای وال پست چقدر است؟ معمولا در باب هزینه اجرا و نصب این المان عوامل و متریال های گوناگونی تاثیرگذار هستند. از این رو نمی توان یک قیمت کلی را برای آن در نظر گرفت. از جمله عواملی که می توانند در تعیین قیمت نهایی این سازه دخیل باشند و قیمت آن را در هر سازه ساختمانی متفاوت تر ساختمان دیگر مشخص کند به شرح زیر است:
- قیمت و نرخ هر شاخه آهن با توجه به نرخ روز
- منطقه و ناحیه ای که ساختمان مذکور در آن قرار دارد
- اندازه و میزان بزرگی پروژه
- دستمزد نصاب
- مصالح و متریال هایی که در پروژه به کار می روند( به عنوان مثال در اجرای این المان از نبشی استفاده می شود یا قوطی و یا ناودانی)
- و…
اصولا بنا به موارد فوق نمیتوان قیمت واحدی را برای نصب و اجرای وال پست در نظر گرفت. اما طراحان ما در این بخش از مطلب یک برآورد کوتاهی کرده اند که بر اساس آن یک قیمت مشخص را در راستای اجرای این سازه ارائه کرده اند.
یک ساختمان ساده و معمولی را در نظر بگیرید که برای اجرای وال پست در آن چیزی حدود ۳۰۰ گرم آهن به کار رفته است. در اینجای کار، مهندسین ساختمانی ۳۰۰ گرم آهن به کار رفته در ساخت و ساز را در قیمت روز آن ضرب می کنند. یک عدد خالص حاصل می شود که آن را با نرخ نصب و اجرای وال پست جمع کرده تا در انتها قیمت نهایی آن به دست آید. در حالت کلی هزینه نصب سازه مذکور در مقایسه با بسیاری متریال های غیر سازه ای دیگر بسیار ارزان و مقرون به صرفه است. به عبارتی ساده تر اجرای آن در دیوارهای غیر سازه ای اعم از داخلی و خارجی ساختمان با صرف هزینه ای معقول و مقرون به صرفه هم موجب افزایش دوام و استحکام ساختمان در دراز مدت می شود و هم اینکه موجبات به حداقل رساندن هزینه های جانی و مالی در حین بروز بارهای لرزه ای و وقوع حوادث ناشی از آن را فراهم می آورد.
نحوه اجرای وال پست در اسکلت فلزی
وال پست در ساختمان های مختلف به روش های متعددی از جمله ستون و تیر نصب و اجرا می شود. البته این سازه در اسکلت فلزی نیز قابل اجرا می باشد. به گونه ای که در اسکلت فلزی ساختمان های مختلف، این المان طی عملیات جوشکاری به ستون و تیر اسکلت فلزی متصل می شود. شایان ذکر است که در برخی موارد و با توجه به شرایط و موقعیتی که ساختمان در آن قرار گرفته است یک سری اشتباهات رایج در حین اجرا و نصب وال پست در اسکلت فلزی رخ می دهد. قریب به اکثریت این اشتباهات دستخوش تغییراتی هستند که طراح حین اجرای سازه آن ها را اعمال می کند.
- یکی از رایج ترین اشتباهاتی که در این زمینه رخ می دهد به کار بردن میلگرد در حین ساخت و ساز به جای نبشی به منظور کاهش هزینه های جانبی است.
- از دیگر اشتباهات رایج حین اجرای وال پست، عدم نصب و اجرای آن به صورت افقی و قائم است. در حقیقت رعایت نکردن موارد مذکور باعث می شود که دیوارهای غیر سازه ای در یک ساختمان تنها در قسمت نبشی ها اجرا گردند.
منبع : http://www.parinbeton.com/en/product/wall-post/