نقشه برداری
نقشه برداری از دوران باستان یکی از فعالیتهای اصلی بشر بوده است. چرا که انسانهای اولیه برای تعیین قلمرو، موقعیت زمینها، شکارگاهها و مزارع خود میبایست نقشه این زمینها را به ذهن میسپردند.
بعدها نقشه برداری برای تعیین موقعیت جنگها، موقعیت لشکرکشیها و کشورگشاییها کاربرد فراوانی پیدا کرد. به دلیل اهمیتی که بشر به این مقوله قائل بود این علم، توسعه و پیشرفت چشمگیری پیدا کرد. به گونهای که این علم و مهارت تبدیل به یکی از مبانی اولیه علوم دیگر از جمله عمران، معماری، راهسازی، ساختمانسازی، جغرافیا و در سطح کوچکتر دکوراسیون داخلی بناها تبدیل گشت.
تعریف نقشه برداری
سروینگ (Surveying) یکی از شاخههای علوم مهندسی است که کار اندازهگیری دقیق و تعیین موقعیت نسبی عوارض زمین در آن انجام میشود. هدف از این علم تعیین مختصات نقاط در فضای سه بعدی میباشد.
به عبارت دیگر سروینگ عبارت است از جمعآوری اطلاعات فیزیکی از سطح یا عمق زمین و سپس آنالیز این دادهها. نتایج حاصل از آنالیز دادهها به صورت روابط ریاضی و هندسی با استفاده از قوانین احتمال ارائه میگردد.
زمینه استفاده و کاربرد
نقشه برداری در علوم مختلف و همچنین در مقیاسهای کوچک و بزرگ کاربرد دارد. در مقیاس بزرگ در علم جغرافیا، GIS، باستانشناسی، هیدروگرافی، علوم فضایی و نجوم و نقشه کشی شهری و … سروینگ نقش مهمی را ایفا میکند. در مقیاس کوچکتر، این علم برای پروژههای راهسازی، ساختمانسازی و عمران و معماری بسیار پرکاربرد است. در مقیاسهای کوچک، کروی بودن زمین در نظر گرفته نمیشود و زمین مسطح در نظر گرفته میشود. اما در مقیاسهای بزرگتر که وسعت زمین از چندین کیلومتر مربع تجاوز میکند، کروی بودن زمین نیز در اندازگیریها، لحاظ میگردد.
متخصصین نقشهبردار، باید ابتدا از فضا و مکان پروژه اطلاعات را برداشت نمایند تا بتوانند برای آن نقشه را تهیه و اجرا نمایند. امروزه برداشت اطلاعات و دادهها از زمین و نقشهکشی فقط به برداشت نقشه از پلان ساختمان و پروژه محدود نمیشود. بلکه حتی برای طراحی فضای داخلی ساختمانها و دکوراسیون داخلی فضاها نیز عملیات سروینگ صورت میگیرد.
انواع نقشه برداری
نقشه برداری با توجه به وسعت کار و موقعیت برداشت دادهها، انواع مختلفی دارد:
- نقشه برداری زمینی: که برای اندازهگیری ابعاد و عوارض سطحی زمین به کار میرود.
- توپوگرافی: برای اندازهگیری شکل، مساحت و ارتفاعات سطح زمین به کار میرود.
- فتوگرامتری: تهیه نقشه از طریق عکسبرداری هوایی، زمینی و ماهوارهای را گویند.
- کارتوگرافی: به مراحل ترسیم نقشه، کارتوگرافی یا نقشهنگاری میگویند.
- GIS: در حقیقت همان سامانه اطلاعات جغرافیایی است.
- RS: به جمعآوری اطلاعات از عوارض و ارتفاعات سطح زمین بدون خالت فیزیکی و با استفاده از تصاویر ماهوارهای، RS یا سنجش از راه دور میگویند.
- هیدروگرافی: تهیه نقشه از اعماق آبها و اقیانوسها و رودخانهها را هیدروگرافی میگویند. جهت تردد کشتیها، زیردریاییها، احداث سد، احداث اسکلهها و بندرها و احداث تاسیسات ساحلی، هیدروگرافی بسیار کاربرد دارد.
- نقشه مسیر: جهت پروژههای راهسازی نظیر جادهسازی، راهآهن و کانالکشی استفاده میشود.
- نقشه برداری زیرزمینی: بیشتر برای پیادهسازی نقشههای پروژههای تونل سازی و معادن به کار میرود.
- نقشه برداری نظامی: بیشتر جهت اهداف نظامی کاربرد دارد.
- نقشه ثبتی: برای تعیین حدود زمینها و محاسبه مساحت ملک و املاک کاربرد دارد.
- نقشه برداری شهری: بیشتر برای اجرا و طراحی پروژههای شهری و اجرای طرحهای هادی شهرها توسط شهرداری مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر این کلیه عملیات مربوط به تفکیک زمینهای کشاورزی و باغ، محاسبه مساحت نیز توسط پیمانکاران نقشهبردار صورت میگیرد.
انجام نقشه برداری
نقشه برداری شامل دو مرحله است: برداشت (اندازهگیری)، محاسبه و ارائه نتایج کار.
در مرحله برداشت اطلاعات و دادهها توسط وسایل و دستگاههای اندازهگیری نظیر متر، دوربین، ژالن و شاخص (میر) استخراج میشود. دادههای جمعآوری شده در مرحله برداشت به روشهای مختلف و توسط نرمافزارهای گوناگون آنالیز و محاسبه میگردد. آنالیز دادهها که توسط نرمافزار انجام گرفت نتایج به صورت نقشههای آنالوگ، مقطع طولی و عرضی و یا به صورت عددی و رقمی در قالب جدول یا نمودار ارائه میگردد.
متر اندازهگیری شامل متر فیزیکی و لیزری و انواع دوربین، شامل دوربین نیوو، تئودولیت و … میباشد.
انجام این عملیات، توسط مهندسین نقشه بردار و کمک نقشه بردار صورت میگیرد. سروینگ راهسازی و ساختمان سازی هم قبل از اجرا، هم حین اجرا و هم پس از اجرای آن انجام میگیرد.
سازمان نقشه برداری کشور به عنوان راهبر، مرجع و محل استقرار زیرساختهای مربوطه، در سطح ملی و استانی فعالیت دارد. زمینه فعالیت این سازمان در جهت تصویب قوانین و مقررات و ایفای نقش کلیدی و مدیریت بحران محسوب میشود. علاوه بر این، طراحی و اجرای عملیات نقشه برداری بنیادی در مقیاس بزرگ از وظایف این سازمان محسوب میشود.
پیمانکار نقشه برداری
پیمانکاران نقشه برداری مجموعهای از مهندسین، متخصصین و تکنسین های نقشهبردار میباشند. این مهندسین سابقه و تجارب زیادی در امر سروینگ شهری، سروینگ زمین، سروینگ ساختمان و ویلا را به همراه دارند. علاوه بر این پیمانکاران نقشه بردار، به انواع تجهیزات به روز و پیشرفته نظیر، دوربین، شاخص، دستگاههای اندازهگیری مجهز میباشند.
علاوه بر این، پیمانکاران تیم متخصص و آشنا به نرمافزارهای نقشه برداری را نیز به خدمت میگیرند تا دادههایی که مهندسین و کمک نقشه برداران استخراج مینمایند توسط این نرمافزارها آنالیز نمایند. نتایج آنالیز این دادهها به صورت نقشههای آنالوگ، نمودار و جدول و …. به کارفرما ارائه میگردد.
نقشه برداری در تهران
نقشه برداری یکی از مهمترین مراحل در انجام پروژههای ساختمانی محسوب میشود. این امر در شهر بزرگی همچون تهران از درجه اهمیت بیشتری برخوردار است.
برای یافتن شرکتهای نقشه بردار متخصص در تهران بهتر است به رزومه کاری شرکتهای مختلف توجه شود و تجهیزات شرکتها در این زمینه نیز مورد توجه قرار بگیرد. شرکتهای نقشهبردار در تهران به دو روش زمینی و هوایی این عملیات را اجرا مینمایند. با تحقیق در این زمینه از سپردن کار به افراد متخصص مطمئن شد.
نقشه برداری در کرج
به دلیل همجواری شهر کرج با پایتخت و وسعت این شهر که مرکز البرز به شمار میرود نقشه برداری در این شهرستان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. شرکتهای متعدد زیادی هستند که در زمینه سروینگ شهری و پروژههای ساختمانی و ویلا و برداشت دادههای سطوح زمین، این عملیات را به عنوان پیمانکار انجام میدهند. تهیه نقشههای UTM کشاورزی، نقشههای ثبتی و ملکی توسط مهندسین نقشهبردار صورت میگیرد.
پیمانکاران نقشهبردار در کرج، خدمات خود را همچون پیمانکاران تهرانی برای بخش خصوصی، جهاد کشاورزی، شهرداریها، بنیاد مسکن و … ارائه میدهند.
نقشه برداری
نقشه برداری یک فرایند مهم است که برای انجام پروژههای مختلف از جمله ساختمانی، جادهسازی، معدنی، زراعی و حتی مطالعات محیطی استفاده میشود. این فرایند شامل جمعآوری دقیق اطلاعات جغرافیایی و توپوگرافیکی از یک منطقه مشخص است که به طور دقیق نقاط کلیدی مانند ارتفاع، شکل زمین، ساختارهای طبیعی و اجزای دیگر را نشان میدهد. اطلاعات جمعآوری شده از نقشه برداری برای تهیه نقشههای جغرافیایی، نقشههای توپوگرافی، نقشههای معماری و نقشههای زمینشناسی استفاده میشود.
در عصر حاضر، فناوریهای پیشرفتهای مانند GPS و لیزر اسکنر در فرایند نقشه برداری استفاده میشوند که این امر باعث دقت و سرعت بیشتر در جمعآوری اطلاعات میشود. برای مثال، استفاده از GPS در نقشه برداری سرعت و دقت بسیار بالایی در تعیین موقعیت جغرافیایی نقاط مختلف فراهم میکند. همچنین، لیزر اسکنرها به دقت بالایی امکان ثبت ارتفاع و ساختارهای زمینی را فراهم میکنند. این تکنولوژیها باعث بهبود کارایی و دقت در انجام پروژههای مختلف میشوند و در نهایت به افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها کمک میکنند.