همه چیز درباره میلگرد بستر ( عکس و توضیحات )

میلگرد بستر ، میلگرد واژه ای آشنا برای تمام افرادی است که در زمینه ساخت و ساز و یا خرید و فروش و مقاطع فولادی در فعالیت هستند. انواع مختلف میلگرد ها در صنایع مختلف یا حوزه ساخت و ساز، بر حسب ویژگی های متفاوت و کاربردی که در بخش های مختلف دارند مورد استفاده هستند. یکی از انواع میلگرد، میلگرد بستر است که به منظور مقاوم سازی ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد.

غلبه بر نیروهای فشاری و کششی در صنعت ساختمان سازی همواره مورد نظر مهندسان قرار می گیرد. یکی از مسائلی که برای مقاومت در برابر نیروهای فشاری مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از بهترین مصالح در این زمینه در نظر گرفته می شود، بتن است. اما در کنار غلبه بر نیروهای فشاری، غلبه بر نیروهای کششی نیز بسیار مهم هستند. از این رو به منظور غلبه بر نیروهای کششی به وسیله سیم های فولادی با ضخامت های ۴ میلیمتر و بالاتر نهایتاً اقدام به تولید میلگرد بستر صورت می گیرد.

طراحی ویلا ساحلی و ساخت ویلا ساحلی

هرچه سبک زندگی بشر به سمت زندگی در آپارتمان ها در کلان شهر ها پیش می رود استقامت و استحکام دو المان دیوار و سقف ساختمان مطرح می شود. چنانچه بخواهیم به بررسی خساراتی که طی زمین لرزه به ساختمان ها وارد شده بپردازیم، خواهیم دریافت که بیشترین خسارات وارد شده طی خرابی دیوار و سقف ساختمان و به علت عدم استحکام و مقاومت لازم این دو المان بوده است. از همین رو مهندسین اقدام به مقاوم سازی این دو المان کرده اند.

یکی از شیوه های مقرون به صرفه ای که پیشنهاد شده است اجرای میلگرد بستر می باشد.

میلگرد بستر

میلگرد بستر چیست؟

هنگامی که مفتول های عرضی به صورت خرپایی یا نردبانی به یک جفت مفتول طولی که تغییر شکل یافته اند، جوش شوند، میلگرد بستر تولید می گردد. این میلگرد در ابعادی مناسب به منظور قرارگیری در درزهای ملات در بین ردیف‌های واحد بنایی نصب می گردد. در اینجا آن بخشی از ستون، جرز و یا دیوار را که شامل ترکیبی از انواع واحد مصالح بنایی و ملات هستند، واحد بنایی می گویند.

می‌توان تعریف دیگری از میلگرد بستر نیز ارائه داد که در آن تعریف نشان داده می‌شود که تقویت فولادی ساختمان ها برای دیوارهایی با بلوک سیمانی و یا دیوارهای آجری به وسیله مفتول های ساخته شده از میلگرد استینلس استیل صورت می گیرد. استفاده از این مفتول ها در اتصالات بین سنگ بناهایی که دارای ترک خوردگی یا شکستگی هستند، بسیار مناسب است. همچنین از این میلگرد ها در ستون های ساختمان ها برای باربری های عمودی و مایل استفاده می شود که می توان از آن به عنوان عملکرد میلگرد بستر نام برد.

در تعریف دیگری از میلگرد بستر می خوانیم:
تقویت فولادی ساختمان برای دیواری های آجری و یا بلوک سیمانی، مفتول ساخته شده از میلگرد استینلس استیل می باشد که برای به کارگیری در اتصالات بین سنگ بنایی که به نحوی ترک خورده یا شکستگی دارد مناسب است. همچنین برای ستونهای بنای ساختمان به منظور باربری عمودی و مایل تاثیر به سزائی دارد.
در این تعریف به صراحت از جنس فولاد زنگ نزن یا استینلس استیل نام برده است.

میلگرد بستر

میلگرد بستر در مبحث هشتم

در مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان ایران پاراگراف ۸-۱-۲-۳۶ در مورد میلگرد بستر آمده است:

میلگرد بستر از یک جفت مفتول طولی تغییر شکل یافته، که مفتول های عرضی به صورت نردبانی یا خرپایی به آن جوش شده اند، تشکیل شده و در ابعاد مناسب برای قرارگیری در درزهای ملات بین ردیف های واحد بنایی نصب می شود.

لازم به ذکر است منظور از واحد بنایی عبارت است از آن بخش از دیوار، جرز و ستون که شامل ترکیبی از واحد مصالح بنایی و ملات است.

همانگونه که مشاهده می شود در تعریف فوق از جنس فولاد زنگ نزن یا همان استنلس استیل نامبرده شده است. این مطلب نشان دهنده این موضوع می باشد که امکان زنگ زدگی میلگرد در ملات بستر وجود دارد. بنابراین باید رطوبت ملات ساختمان را در ساخت میلگردها در نظر گرفت. در غیر این صورت ممکن است میلگرد بستر در ساختمان زنگ زده و از مقاومت ساختمان بکاهد.

آموزش ساخت گلخانه

تاریخچه استفاده میلگرد بستر

اولین بار در سال ۱۸۱۳ از میلگرد بستر استفاده شده است. اروپاییان به منظور مقاوم سازی ساختمان در آن سال‌ها از میلگرد بستر استفاده می‌کردند و پس از آن در سال ۱۹۵۰ استفاده از میلگردهای بستر در کارهای ساختمانی رایج گردید. در سال ۱۳۹۲ بعد از انتشار رسمی مبحث مقررات ملی استفاده از میلگرد بستر در کشور ایران نیز رایج شد و آیین نامه ملی به آن تعلق گرفت. این مسئله سبب شد که ساختمان‌ ها در مقاومت بیشتری را از آن تاریخ به بعد داشته باشند. امروزه استفاده از میلگرد بستر، در بسیاری از کشورها از جمله استرالیا، کانادا، هند، بسیاری از کشورهای اروپایی و همچنین نیوزیلند دارای آیین‌ نامه‌ های ملی است.

استاندارد BS EN 1745-2012 با عنوان Masonry and masonry products خواص حرارتی محصولات مورد استفاده در بنایی
استاندارد ASTM A 951 ویرایش دوم با عنوان Standard specification for Masonry Joint Reinforcement مشخصات استاندارد برای تقویت اتصالات در بنایی
استاندارد ASTM A82 -97a با عنوان Standard specification for Steel Wire, Plain, for Concrete Reinforcement مشخصات فنی سیم ها و ورق های مورد استفاده در تقویت بتن برای ساختمان
مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمان های با مصالح بنایی)

مشخصات میلگرد بستر

در ابتدا از مشخصات میلگرد بستر می توان به انواع جنس های آن اشاره کرد. میلگرد بستر می‌ تواند از جنس کربن استیل گالوانیزه و یا استنلس استیل باشد. کمترین قطر مفتول ها باید در حدود ۴ میلیمتر باشد و بیشترین قطر آنها باید از نصف ضخامت ملات بستر بیشتر نشود. یعنی اگر ضخامت ملات بستر ۱۶ میلیمتر بود، قطر مفتول ها نهایتاً باید ۸ میلیمتر باشد. در اکثر موارد مفتول ها با قطر ۴ میلیمتری استفاده می‌شوند که در ملات بستر ۱۰ میلیمتری مورد استفاده قرار می‌ گیرند.

فولادی که از آن برای ساخت مفتول ها استفاده می شود نیاز دارد که حداقل تنش تسلیم ۴۵۰ مگاپاسکال و حداقل تنش نهایی ۵۵۰ مگاپاسکال باشد.
نسبت تنش نهایی به تنش تسلیم نباید کمتر از۲/۱ باشد. چنانچه که از مقدار بالا کمتر باشد، در صورت تایید مهندس محاسب،استفاده از آن به صورت نیمه تمام خواهد بود به شرطی که نسبت تنش نهایی به تنش تسلیم همواره از۲/۱ کمتر نباشد.
میلگرد بستر حالت نردبانی دارد و از طریق جوشکاری مقاومتی، ایجاد شده است. استاندارد به کار برده شده در ساخت میلگرد بستر استاندارد ASTM می باشد .
اما با توجه به در نظر گرفتن هزینه های ساختمان، استفاده از جنس فولاد زنگ نزن عملا گران تمام می شود.
در این جا می توان از میلگرد های متداول فولادی استفاده نمود و برای جلوگیری از خسارات ناشی از زنگ زدگی، میلگرد بستر گالوانیزه تولید نموده و آن را در بنای ساختمان به کار گرفت.
به این ترتیب امکان استفاده از میلگرد آجدار نیز میسر خواهد شد که به دلیل آجدار بودن امتیاز برتری نیز برای به کارگیری در میان ملات ساختمان خواهد داشت.

مشخصات میلگرد بستر

استفاده از میلگرد بستر در چه دیوارهای الزامی است ؟

مطابق پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ استفاده از میلگرد بستر به منظور مسلح کردن دیوار و بالا بردن مقاومت خمشی در همه دیوارها ( چه داخلی و چه پیرامونی ) با هر ابعادی الزامی است .
میلگرد بستر به صورت تارهای مقاوم کششی داخل ملات و در بین رج های دیوار قرار می گیرد .

نحوه اجرا میلگرد بستر

فولاد مورد استفاده برای ساخت مفتول ها باید حداقل تنش تسلیم ۴۵۰ و حداقل تنش نهایی ۵۵۰ مگاپاسکال را دارا باشد. علاوه بر این لازم به ذکر است که نسبت تنش نهایی به دست آمده به تنش تسلیم نباید کمتر از ۱ به ۲ باشد. یکی دیگر از مشخصات خاص میلگرد بستر گالوانیزه بودن آن است. همچنین در برخی موارد این میلگردها می‌ توانند دارای پوشش اپوکسی باشند. اگر این ویژگی‌ ها در میلگرد صورت نگرفته باشد حتماً باید مفتول ها از فولاد ضد زنگ تولید شوند.

مفتول های طولی میلگرد بستر دارای پوشش سطحی آجداری هستند که به منظور بهبود پیوستگی بین ملات و میلگرد طراحی شده است. مفتول های میانی که سبب اتصال دو مفتول طولی به یکدیگر می شوند نیز، می توانند دارای سطوح صاف و ساده باشند.

نحوه اجرا میلگرد بستر

کاربرد میلگرد بستر

میلگرد بستر دارای کاربردهای متنوعی می باشد که از جمله آن ها می‌ توان استفاده در دیوارهای سفالی و آجری و همچنین دیوارهای غیر باربر و یا باربر اشاره کرد. کاربرد میلگرد بستر در مقاومت های لازم در برابر زلزله و آسیب های جدی نیز بررسی شده است. در این زمینه نشان داده شده که با استفاده از شیوه های جوشکاری مقاومتی، می توان مقاومت لازم در سازه را به وجود آورد. می توان گفت در سازه هایی که به وسیله دیوارهای سفالی و آجری ساخته می‌ شوند، اشکالاتی از نظر میزان مقاومت وجود دارد که برای رفع این نقص می‌ توان از میلگردهای بستر کمک گرفت.

کاربرد میلگرد بستر

فاصله میلگرد بستر

به منظور محاسبه فاصله میلگرد بستر مطابق با مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان، از دو روش می توان بهره گرفت. روش اول روش تجویزی می باشد که باید به ازای هر ۴۰ سانتی‌ متر که از ارتفاع دیوار اندازه‌ گیری می‌ شود، یک ردیف از میلگرد بستر در سازه به کار برده شود. روش دوم روش محاسباتی است که در این روش باید سطح مقطع مفتول ها با ۰.۰۰۰۷ مقطع موثر دیوار برابر باشد. همان گونه که در مباحث قبلی نیز اشاره کردیم، در اکثر سازه ها از مفتول هایی به قطر ۴ تا ۴.۵ میلیمتر در ملات بستری با ضخامت ۱۰ میلیمتر استفاده می گردد. بیشترین میزان قطر مفتول میلگرد بستر می تواند تا ۸ میلی متر باشد.

فاصله میلگرد بستر

ضوابط اجرایی میلگرد بستر

ضوابط میلگرد بستر بر اساس استاندارد بین‌المللی ارائه گردیده تا میلگردهای بستر بتوانند کارایی مناسبی را داشته باشند. میلگرد بستر با توجه به این استانداردهای بین المللی سبب ایجاد استحکام در دیوار می گردد و باعث می‌ شود نیروهای خارجی اعمال شده بر دیوار دفع شود و حداقل آسیب ها به ساختمان وارد گردد. از جمله قسمت هایی که به مقاوم سازی نیاز بالقوه دارند، دیوارها می باشند. با کمک هزینه بسیار کم میلگرد بستر می توان مقاومت ۷۰ درصدی ایجاد کرد. البته لازم به ذکر است که باید تمام ضوابط و اصول اجرا گردد تا شاهد بازده حداکثری باشیم.