طراحی بیمارستان

1-  طرح و ساختار فیزیکی :

طراحی بیمارستان و ساخت بیمارستان با توجه به شرایط اقلیمی و نیازهای بهداشتی و درمانی مناطق مختلف هر کشور متفاوت است.

در اکثر کشورها با توجه به عوامل مختلف جمعیتی ( تراکم و پراکندگی)، اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی، انواع مصالح ساختمانی موجود و 000 حداقل استانداردهای را تعیین و رعایت می گردد.

در خصوص بیمارستانهائی که در نظر است در یک منطقه تاسیس گردند طرحهای از پیش تعیین شده ای موجود است که متناسب با شرایط خاص آن منطقه طراحی شده اند مانند تیپ گرمسیری و سردسیری، فرم گسترده، طبقاتی، H و غیره که از سوی مراجع ذیربط در هر کشور تهیه و در اختیار مجریان طرحهای عمرانی قرار می گیرد.

اما در مورد بیمارستانهائی که با گذشت ایام و افزایش رشد جمعیت و تقاضا دستخوش تغییرات فیزیکی گردیده اند و طراحی آنها با هیچ ضابطه و معیار پیش بینی شده تطابق ندارند، موضوع کاملاً متفاوت می باشد.

ساخت بیمارستان در این شرایط که برای قریب به اتفاق بیمارستان های کشور صادق است ترمیم و بازسازی جزء به جزء (Renovation) ، توسعه و یا تغییر کاربری اجزاء مختلف، راههائی هستند که می توان به کمک آنها بخش قابل توجهی از ساختار فیزیکی بیمارستان را به استانداردهای مقبول نزدیک نمود. طراحی بیمارستان انواع بخش ها و خدمات ارائه شده در بیمارستان های عمومی :

جهت طراحی بیمارستان و ساخت بیمارستان با همکاران ما تماس بگیرید. 

برنامه فیزیکی بیمارستان

1-بیمارستانهای عمومی که متقاضی دریافت پروانه هستند باید بخش ها ، خدمات، تسهیلات و وظایف حرفه ای زیر را فراهم آورند :

مدیریت اجرایی

بیهوشی

بانک خون

تدارکات مرکزی

آزمایشگاه های بالینی و آسیب شناسی

تغذیه

ترخیص

اورژانس

بهداشت کارکنان و بهداشت حرفه ای

الکتروکاردیوگرام

رختشویخانه و کاخداری

کنترل عفونت و بهداشت فردی

کتابخانه پزشکی

مدارک پزشکی

کارکنان گروه پزشکی ( مدیریت پزشکی)

سردخانه و کالبد شکافی

خدمات پرستاری

خدمات سرپایی و پیشگیری کننده : خدمات بالینی زمان بندی شده که به طور منظم ارائه دهنده خدمات لازم به بیمارانی اند که از نظر پزشکی در شرایط مناسب نیستند.

داروخانه

کار درمانی و جسم درمانی

تعمیرات و نگهداری

واحد مراقبت پس از بیهوشی (بهبودی)

اطمینان کیفیت با ارتقای کیفیت مستمر

رادیولوژی

خدمات درمانی تنفسی و …

مددکاری اجتماعی

طراحی بیمارستان | ساخت بیمارستان

– با توجه به آب و هوای مختلف، احتیاجات و خواسته ها برای طراحی بیمارستان یک مرکز بهداشتی عبارتند از :

1- سطح زیربنا

2- تعداد تخت

3- بخش های مورد نیاز

– انتخاب زمین بیمارستان

1- محل بیمارستان باید دور از سر و صدا و آلودگی باشد.

2- محل بیمارستان باید دسترسی ترافیکی مناسبی داشته باشد.

3- محل بیمارستان عمومی ناحیه ای باید طوری انتخاب شود که قابل استفاده تا 000/200 نفر جمعیت آن ناحیه باشد.

– مساحت بیمارستان

بستگی به تعداد تخت دارد به طوری که :

1- در بیمارستانهای معمولی 75 متر مربع برای هر تخت

2- در بیمارستانهای مخصوص ( بیماریهای واگیر) 150 تا 200 متر مربع برای هر تخت.

همچنین تعداد تخت مورد نیاز با توجه به خصوصیات جمعیت، آب و هوا  و نوع بهداشت هر ناحیه متفاوت است مثلاً در انگلستان به ازاء هر 1000 نفر 3 تخت مورد نیاز است.

– انواع بیمارستان

1- بیمارستان های عمومی کوچک ( حداکثر 500 تخت با قسمتهای جراحی و پزشکی)

2- بیمارستانهای عمومی ناحیه ای ( بین 600 تا 1200 تخت با کلیه قسمتهای مورد لزوم بیمارستانهای کوچک)

3- بیمارستانهای تدریسی ( ضمن داشتن خصوصیات بیمارستانهای عمومی دارای کلیه وسایل مورد نیاز برای یادگیری و تحقیق دانشجویان دانشگاهها می باشد)

بیمارستانهای عمومی شامل انواع بیمارستانهای کودکان – زنان – بیماری های مسری- بیماری سل – بیماری سرطان – روانپزشکی و بیماری های فرض می باشد.

– بخشهای یک بیمارستان با توجه به چهار مشخصه تقسیم می شوند :

1- جنسیت ( زن و مرد)

2- سن

3- نوع بیمارستان (ساخت بیمارستان عمومی ، خصوصی، طراحی بیمارستان نیمه خصوصی)

4- نوع بیماری ( برحسب پزشکی و جراحی تقسیم بندی می شود).

الف : پزشکی       

ب : جراحی

– بخش های کلی یک بیمارستان :

به طور کلی هر بیمارستان دارای بخش های زیر است :

الف – معالجات و معاینات

ب – تدارکات

ج- اداری

د – استاسیون ها ( نگهداری بیماران بستری)

– الف : معالجات و معاینات

شامل بخش های زیر است :

1- بخش اعمال جراحی و مراقبت های شدید

2- بخش کمک های اولیه و بیماران فوری

3- بخش پذیرش بیمار بستری

4- بخش اعمال زایمان و شیر خوران

5- بخش مرکز کشیک

قسمت معالجات و معاینات باید دارای ارتباطات زیر باشد :

1- ارتباط مستقیم بخش جراحی با بخش کمکهای اولیه و بیماران اورژانسی ( زیرا در صورت نیاز باید بخش جراحی به بخش کمکهای اولیه سرویس دهد)

2- بخش پذیرش بیماران مجاور بخش کمکهای اولیه باشد( به نحوی که امکان استفاده از بخشهای کمکهای اولیه برای بیمارانی که برای بستری مراجعه می کنند وجود داشته باشد)

 3- بخش مرکز کشیک طوری تعبیه شود که از یک سو با بخشهای دیگر منطقه به آسانی ارتباط داشته باشد و از سوی دیگر در مسیر مدخل اصلی بیمارستان باشد.

4- در بخش زایمان قسمت نوزادان باید کاملاً در مجاورت قسمت زایمان قرار داشته باشد.

سایر قسمتهایی که در بخش معالجات و معاینات منظور می گردند عبارتند از :

ریزفضاهای طراحی بیمارستان

– قسمت اطلاعات – سرویس – فضای انتظار – آسانسورهای مربوطه – راه پله جهت طبقات – چند اطاق معاینه در رابطه با ورودی

 1- ورودی اصلی بیمارستان

۲- ورودی کارمندان

– حمل مواد غذایی به زیرزمین – حمل لوازم بیمارستان جهت انبار بیمارستان از زیرزمین با آسانسورهای مربوطه

 ۳- ورودی سرویس

۴- ورودی بیماران اضطراری

اطاق معاینه ، اطاق دکتر، بخش کوچک بستری

۵- ورودی بیماران سرپایی

۶- داروخانه اصلی بیمارستان

۷- رستوران دکترها و کارمندان

۸- بخش بستری بیماران سبک 

  ب : تدارکات

طراحی بیمارستان شامل بخش های زیر است :

1- آشپزخانه عمومی                     5- قسمت استریل لوازم پزشکی

2- رختشویی خانه                         6- اطاق کنترل کارمندان

3- تاسیسات                                  7- چند اطاق جهت کارمندان

4- انبار اصلی بیمارستان                  8- رختکن

– ج : اداری

طراحی بیمارستان شامل فضاهای زیر است :

جهت طراحی بیمارستان و ساخت بیمارستان با همکاران ما تماس بگیرید. 

– د: استاسیون ( نگهداری بیماران بستری )

وظایف اساسی این بخش نگهداری و استراحت بیماران می باشد که به عهده واحدهای پرستاری با سرویس های طبی، بهداشتی و تدارکاتی لازم برای هر بخش نگهداری است.

معمولاً هر بخش از چند واحد نگهداری تشکیل می شود. با توجه به ظرفیت هر بخش این تعداد کم یا زیاد می شود.

مساحت بخش های نگهداری بیمارستان بستگی به تعداد تخت در آن بخش دارد.

استاسیون شامل فضاهای زیر می باشد :

1- اطاق بیماران ( یک تخته، دو تخته و سه تخته و یا بیشتر) با دوش و توالت و ایستگاه پرستاران ( پرستار، سرپرستار)

2- محل وسایل معاینه

3- اطاق معاینه

4- اطاق وسایل تمیز و اطاق وسایل کثیف

5- حمام

6- آبدارخانه

7- انبار

8- توالت

9- محل تخت کثیف و تمیز برانکار

10- قسمت نشیمن روزانه بیماران

11- اطاق دکتر کشیک

 نظم و ترتیب استقرار بخش ها در طبقات :

۱- تعداد تخت های هر طبقه در مقایسه با طبقات بالایی باید بیشتر باشد تا از آسانوسرها کمتر استفاده شود.

۲- بخش های مختلف بیمارستان که از نظر فعالیت با یکدیگر ارتباط نزدیک دارند باید در نزدیکی یا مجاورت هم ساخته شوند، مثل بخش کاخداری یا رختشویخانه.

۳- محل استقرار بخش هایی که به دو یا چند بخش دیگر خدمات ارائه می دهند باید در بین بخش های مزبور قرار گیرد، به طور مثال اتاق عمل که بین بخش های زنان و زایمان و ICU قرار می گیرد.

۴- بخش های اورژانس و درمانگاههای سرپایی در نزدیکی ورودی اصلی بیمارستان ساخته می شوند.

۵- بخش داروخانه به واسطه توزیع آسان داروها در نزدیکی بخش های بالینی، آسانسورها، بخش اورژانس و درمانگاههای سرپایی قرار می گیرد.

۶- بخش پذیرش باید در نزدیکی راهرو اصلی، ورودی آمبولانس به بیمارستان، بخش اورژانس، درمانگاه های سرپایی، آسانسور و بخش مالی قرار داشته باشد.

۷- بخش های تدارکات مرکزی و انبار نیز در نزدیکی یکدیگر استقرار می یابند.

۸- بخش های خانه داری، انبار مرکزی و تغذیه باید به دو از محل رفت و آمد و راهرو اصلی بیمارستان قرار می گیرند.

۹9- بخش کارگزینی به دلیل رفت و آمد زیاد کارکنان به این بخش باید در نزدیکی راهرو اصلی بیمارستان قرار داشته یا ورودی جداگانه هنگام ورود به بیمارستان داشته باشد.

۱۰- بخش های رختشویخانه و تغذیه بهتر است نزدیک بخش مهندسی، تعمیرات و نگهداری قرار گیرند.

چگونگی قرار گرفتن وسایل، اثاثیه و تجهیزات :

1- صندلی های موجود در اتاق ها باید در کنار یکدیگر یا به صورت دایره ای قرار گیرند تا بیماران بتوانند به راحتی با همراهان خود صحبت کنند.

2- وسایل و تجهیزات سنگین در مجاورت دیوارهای خارجی یا ستون ساختمان  قرار داده شود تا حداقل فشار را بر روی چهار چوب ساختمان وارد کند.

3- بهترین نظم بندی در یک اتاق بدین صورت است که به وسیله پارتیشن ضد صدا و کوتاه یا توسط تعدادی از فایل ها و قفسه ها آنها را به قسمت های مختلف جهت استفاده تقسیم کرد.

جدای از توالت و دستشویی موجود در اتاق های خصوصی بیماران، توالت های عمومی همراه با دستشویی به صورت زیر وجود داشته باشد :

یک توالت برای هر 8 بیمار بستری.

یک توالت برای هر 15 بیمار سرپایی، بر پایه متوسط حضور روزانه این بیماران در بیمارستان .

یک توالت به ازای هر شش نفر از کارکنان بیمارستان

– توالت و دستشویی خانم ها و آقایان از یکدیگر مجزا باشد.

– فضای توالت از روشنایی طبیعی برخوردار باشد و به وسیله یک پنجره با هوای خارج ارتباط پیدا کند، مگر اینکه توالت بنابر نظر کمیته استاندارد مجهزیه تهویه مکانیکی و نور مصنوعی باشد.

– علاوه بر اینکه هر اتاق خصوصی باید دارای حمام مجهز به دوش و وان باشد، این امکانات به طور جداگانه نیز باید به صورت زیر در هر بیمارستان فراهم شود :

– برای هر 15 بیمار بستری یک حمام

– برای بیماران سرپایی

– برای کارکنان مقیم بیمارستان

– در توالت و حمام نباید مستقیماً به اتاق نگهداری و ماده سازی غذا و اتاق یا سالن غذاخوری باز شود.

– دستشویی باید  نزدیک و مجاور محل های زیر باشد :

– توالت

– محل آماده سازی، پخت و مصرف غذا.

– کارگاه، اتاق دیگ بخار.

– آزمایشگاه پزشکی.

– درمانگاه، اورژانس و بخش های بالینی

– مهدکودک.

– اتاق شیر نوزادان.

– مکان هایی که در مجاورت و نزدیکی هال اصلی قرار می گیرند. عبارتند از :

اتاق انتظار مربوط به بخش های مدیریت اجرایی، مالی، بالینی، آزمایشگاه بالینی و رادیولوژی.

– توالت و دستشویی به طور جداگانه برای خانم ها و آقایان.

– نمازخانه جهت انجام فرایض دینی.

– تالار کنفرانس .

– بوفه.

– اتاق نگهداری های از اموال و امانات بیماران.

– باجه پستی.

– گل فروشی، اسباب بازی فروشی، روزنامه فروشی.

– بانک.

راهروها :

راهروها باید برای بیشترین جریان گردشی طراحی شوند. در کل، راهروهای دسترسی بایستی حداقل دارای 50/1 متر پهنا داشته باشند. راهروهایی که بیماران را با تخت متحرک جابه جا میکند. باید حداقل دارای پهنای موثر 25/2 متر باشند. سقف معلق در راهروها می توانند تا 40/2 متر ارتفاع داشته باشند.

پنجره های نورگیر و هواگیر نبایستی بیش از 25 متر از یکدیگر فاصله داشته باشند. پهنای راهروها نباید توسط برآمدگیهای دیوار، ستونها و عناصر دیگر ساختمان مختل و محدود شود. در راهروهای بخش باید با توجه به مقررات داخلی در برای خروج دود سیگار تعبیه شود.

درها : در طراحی درها بهداشت باید در نظر گرفته شود. ساخت بیمارستان لایه سطحی در بایستی دارای مقاومت بلندمدت در برابر نظافت مداوم توسط تمیزکننده ها و میکروب کشها باشد و بایستی طوری طراحی شود که مانع انتقال صدا، بوهای نامطبوع و جریان هوا باشند. درها نیز بایستی دارای همان استاندارد عایق بندی در برابر صدا باشد که دیوار های اطراف از آن برخوردارند. چوب دوروکشه در باید حداقل توانایی کاهش صدا تا 25 دسی بل را داشته باشد. ارتفاع دقیق دربها به نوع و عمل آنها بستگی دارد.

پله ها :به خاطر دلایل سلامتی، پله ها بایستی طوری طراحی شوند که در مواقع لزوم ظرفیت تمام گردش عمودی را داشته باشند البته مقررات ساختمان سازی ملی نیز باید در نظر گرفته شوند.

پلکانها باید در هر دو طرف نرده داشته باشند و بدون برآمدگی پیشین باشند ( بدون لبه برآمده) پله های پیچ دار ( حلزونی) نمی توانند در مقررات مربوط به پله ها گنجانده شوند. پهنای موثر عرض پله ها و پاگردها باید حداقل دارای 50/1 متر باشند و از 50/2 متر تجاوز نکنند.

طراحی بیمارستان درها نباید پهنای مفید پاگردها را اشغال و محدود کنند و با توجه به مقررات بیمارستان، درهای رو به راه پله باید به طرف خروجی باز شوند. می توان پله هایی با ارتفاع 170متر مربع داشت و حداقل عمق پاگذار آن 280 متر مربع باشد. بهتر است نسبت ارتفاع / عمق پاگذار 300 تا 150 میلی متر باشد.

آسانسورها :آسانسورها دارای ویژگی های زیر هستند :

1- تعداد آسانسورها در بیمارستان بستگی به فعالیت بخش جراحی، زمان تغییر و تحویل شیفت ها، ساعات کاری کارکنان، تعداد دفعات و زمان در نظر گرفته شد. برای ملاقات با بیماران، تعداد و زمان پذیرش و ترخیص بیماران دارد.

2- برای هر یکصد تخت یک آسانسور تعبیه می شود که این تعداد در بیمارستانهای کوچک حداقل دو عدد می باشد.

3- از آسانسورهای حمل بار فقط به منظور انتقال وسایل و تجهیزات سنگین استفاده شود.

4- از بعضی آسانسورهای کوچک نیز می توان برای حمل و نقل سینی های غذا و ملحفه های تمیز استفاده کرد.

5- ابعاد دقیق آسانسور : 90×20/1  متر

6- ابعاد دقیق چاه آسانسور : 25/1 × 5/1 متر

 مشخصات رامپ یا سکوی شیب دار :

1- برای عبور معلولان در بین طبقات مختلف به کار می رود.

2- باید فضای زیادی برای آنها در نظر گرفته شود.

3- در صورتی که در خارج از ساختمان بیمارستان به منظور دسترسی به بخش اورژانس یا درمانگاه سرپایی سکوی شیب دار قرار داشته باش باید آن را در مقابل باد، باران و تغییرات جوی حفظ کرد.

 بخش دوم (فرمهای بیمارستان )

انواع سیستم طراحی بیمارستان

1- سیستم یک بلوکی

2- سیستم چند بلوکی ( شاخه ای)

3- سیستم مخلوط

اشکال رایج سازه بیمارستان از این قرارند :

(Double H ) – (Y) – (X)- (I) – (H)- (T) اشکال عمومی ( طبقاتی ) و افقی در اشکال (H) – (T) و (Double H ) بالهای بیمارستان محل استقرار بخشهای بستری در هر طبقه، بخش خدمات در طبقات پائین و بخش های تشخیص و درمانی در بال دیگر و مجزا از بالهای مربوط به  بخش های بستری قرار دارند.

در این بیمارستانها بخش تشخیص ( آزمایشگاه، رادیولوژی، بیوپسی، آندوسکوپی و 000 ) و بخش درمان ( واحد جراحی، واحد زایمان، رادیوتراپی، الکتروتراپی و 000 ) در یک بال قرار داشته و از طرق راهروهای مرکزی، ارتباط افقی و توزیع کادر درمانی به بخشهای بستری صورت می پذیرد.

در این شکل طرح توسعه بیمارستان نیز امکان پذیر می باشد.در شکل طبقاتی یا عمودی بخش خدمات و دستگاههای مربوط به زیرزمین، بخش های تشخیص و درمان در طبقه همکف و بخشهای بستری در طبقات فوقانی قرار می گیرند.

در سایر اشکال بیمارستانی نیز که به دلیل وضعیت خاص طرح ساختمانی، توسعه و گسترش آنها دشوار است معمولاً قسمت خدمات و دستگاههای مربوط در زیرزمین، بخشهای تشخیص و درمان در طبقات همکف و بخشهای بستری در طبقات فوقانی تعبیه می شوند.

 – شکل و سبک ساختمان بیمارستان :

الف – شکل افقی :

اشکال افقی ساختمان بیمارستان دارای خصوصیات زیر می باشند :

1- حداقل مقاومت نسبت به طوفان و بادهای سخت را دارا است.

2- مشکل فشار آب که در ساختمانهای عمودی دیده می شود در این شکل وجود ندارند.

3- خروجی اورژانس، توسعه ساختمان و حرکت صندلی های چرخدار بین بخش های بیمارستان به سادگی قابل انجام است.

4- مدت زمان ساختمان سازی بسیار کم و انجام کارها سریعتر است.

5- روشنایی طبیعی در این فرم وجود دارد.

ب – شکل عمودی

دارای خصوصیات زیر است :

1- هزینه ساخت تعمیرات و نگهداری به ازاء هر متر مربع در طبقه در مقایسه با شکل افقی کاهش می یابد.

2- هسته مرکزی شامل آسانسورها و پلکانها طول راهروها را کاهش می دهد تا مراجعان و بیماران دچار سردرگمی نشوند و حفظ و نگهداری از آنان به آسانی انجام شود.

3- برای انتقال بیماران، مواد، مصالح به تعداد کمتری از افراد نیاز است.

1- ساخت کمتر نسبت به سایر اشکال 2- اتاق ها به یکدیگر و همچنین به مرکز ساختمان نزدیکتر است.

ج – شکل گرد :

مزایا :

 ۱- ایجاد روشنایی و سیستم تهویه هوا در مرکز ساختمان ممکن نیست.

۲- کنترل دیداری کمتری انجام می شود.

۳- در توسعه و گسترش ساختمان و استفاده از مواد و مصالح ساختمانهای مشکلاتی وجود دارد.

ساخت بیمارستان

مکان یابی بیمارستان جهت ساخت بیمارستان یکی از عوامل موثر بر محیط فیزیکی بیمارستان ها، موقعیت قرارگیری آنها در سطح شهر می باشد .استقرار هر عنصر شهری در موقعیت فضایی – کالبدی خاصی ازسطح شهر ، تابع اصول و قواعد و سازوکار (مکانیزم) های خاصی است که در صورت رعایت شدن به موقعیت و کارایی عملکردی آن عنصر درهمان مکان مشخص خواهد انجامید و درغیراین صورت چه بسا مشکلاتی بروز کند. 

استقراربسیاری ازعناصرشهری – و عمدتاً انتفاعی – بیشترتابع سازوکارهای اقتصادی ورقابت آزاد است اما عناصرشهری عمومی و معمولاً غیرانتفاعی را نمی توان یکسره به سازوکارهای اقتصاد بازارواگذارکرد ، بلکه لازم است برای جبران ناکارآمدی های بازار به تصمیم ها و سیاست های مبتنی برمنافع عموم نیز تمسک جست . واحدهای خدمات عمومی و شهری ازاین جمله اند.

مکان قرارگیری بیمارستان

درطراحی مکان ساخت بیمارستان ، قرارگیری آن در سطح شهر از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد مکان یابی بیمارستان چراکه عدم مکان یابی درست آن باعث ناکارآمد شدن بیمارستان چه درشرایط عادی وچه درشرایط بحرانی مانند زلزله، بازسازی منزل تهران آتش سوزی،جنگ وغیره خواهد شد.

البته بخشی از این سردرگمی و ناراحتی ها به واسطه مکان یابی نامناسب بیمارستان است که بخش عمده ای از این وظایف مربوط به طراحان شهری است در این ارتباط ویژگی ها و عوامل مرتبط با قرارگیری بیمارستان را می توان به قرار زیردانست:

دسترسی ها بیمارستان

دسترسی به بیمارستان ها یکی از اصول اولیه جهت سرویس دهی به این مراکز می باشد.نحوه ارتباط آن با شریان های ارتباطی شهری مانند بزرگراه‌ها،خدمات حمل ونقل عمومی(مترو،اتوبوس،تاکسی)، ایستگاه آتش‌نشانی و مراکز مدیریت بحران از نیازهای اولیه مکان قرارگیری ساخت بیمارستان ها می باشد که نبود هریک ازآنها موجب اختلال در سرویس‌دهی این مراکز می شود.

همجواری ها

ساخت بیمارستان از نظر همجواری از اهمیت بسزایی برخوردار است. مکان یابی بیمارستان جهت ساخت به عنوان مثال همجواری این مرکز با مراکز تحصیلی،تجاری و عمومی می تواند موجب سلب آرامش بیماران شده و درروند درمان آنها تاثیر بسزایی داشته باشد . یا چنانچه یک بیمارستان در یک منطقه مسکونی واقع شده باشد وجود تراکم وساخت وسازها می تواند در نحوه امدادرسانی هوایی وزمینی بر آن تاثیر گذار باشد.

ساخت بیمارستان باتوجه به پیشرفت های اخیر وهمچنین توسعه شهرها وساخت وسازها در عرصه شهری ،امداد هوایی یکی از راهکارهای اصلی ومهم جهت انتقال بیماران به مراکز درمانی می باشد. ازاین حیث همجواری مراکز درمانی با ساختمان های اطراف خود جهت امدادرسانی از اهمیت بسزایی برخوردار است.

ویژگی های شهری موثربرمکان یابی

هر نقطه شهری دارای شرایط ومشخصات ویژه ای است که فرایند مکان یابی و نتایج حاصل از آن را تحت تاثیر قرارمی دهند بازسازی ساختمان و الگوی استقرارخاصی ایجاد می کنند. ازجمله ویژگی های درخورتوجه درمورد مراکزدرمانی عبارتند :

– اندازه شهر : معمولاً مدل‌های مکان گزینی مراکز بیمارستانی درموردشهرهای بزرگ به کارگرفته می شود؛ یعنی شهرهایی که نسبت به نواحی اطراف هم حالت مکان مرکزی دارند.

– میزان فشردگی و تراکم بافت شهری

– فرم وساختار کالبدی شهروشبکه معابرآن

– ساختارسنی – جنسی جمعیت شهربه عنوان عامل تعیین کننده کمیت و ترکیب تقاضای خدمات درمانی

بررسی پارامترهای موثر در انتخاب سایت مناسب جهت احداث بیمارستان

در رابطه با انتخاب سایت جهت احداث بیمارستان پارامترهای متعددی وجود دارد که توجه به وجود یا عدم وجود پارامترهای فوق و مقایسه مزیت های وجود هر یک با مشکلات عدم وجود آن، علاوه بر آنکه نقش بسیار مهمی در انتخاب سایت ایفا می نماید.

می تواند در ادامه روند طراحی بیمارستان، راهکارهای مناسبی را جهت استفاده بهینه از مزیت ها و پرهیز از کاستی ها ارائه نموده و بدین ترتیب در طراحی ساختمان پروژه نیز تاثیرگذار باشد. عوامل موثر در انتخاب زمین در ادامه مطرح می گردند:

مکان مناسب برای ساخت بیمارستان

۱-برخورداری از زیرساخت‌های مورد نیاز

بررسی راه ها و ارتباطات مناسب جهت دسترسی به سایت، وجود تاسیسات شهری (امکان تامین آب، برق، گاز، فاضلاب شهری)، امکان تملک اراضی مجاور جهت توسعه، وجود منظر مناسب شهری در جهت تامین نور، دید، و هوای طبیعی جهت کلیه جبهه های ساختمان .

۲- عوامل بازدارنده و حریم ها در رابطه با انتخاب سایت مناسب

محدودیت ناشی از جنس و نوع زمین، توپوگرافی زمین، عوامل محدود کننده همچون فرودگاه، خطوط فشار قوی برق، مکان یابی بیمارستان  دامداری ها، بزرگ راه ها، واقع شدن در مسیل گسل و یا سیلاب های فصلی، وجود عوارض طبیعی مانند تپه، دره، نهر، درخت، و عوارض مصنوعی مانند قنات، مجاورت با مناطق حفاظت شده تاریخی و زیست محیطی و نظائر آن

۳-عوامل کمی در ارتباط با انتخاب سایت

مساحت زمین: تعیین سطح مناسب بیمارستان که وابسته به سطوح زیر می باشد:

– سطح اشغال ساختمان اصلی

– سطح اشغال ساختمان های جنبی و تاسیسات

– سطح اشغال راه ها و معابر

– سطح اشغال پارکینگ ها

– سطح اشغال فضای سبز

– پیش بینی سطح آزاد جهت توسعه آینده

– هندسه زمین

توجه به عوامل زیر در جهت تعیین مساحت زمین موثر است:

– تناسب ابعاد زمین

– تعداد اضلاع زمین

– زوایای زمین

– تعداد دسترسی ها به زمین

کجا ساخت بیمارستان انجام دهیم؟

طراحی بیمارستان با توجه به تجارب گذشته داخلی و با بررسی تجارب کشورهایی که در حفظ و ارتقای سطح بهداشت و درمان آحاد افراد جامعه خود موفق بوده اند ،برای فراهم آوردن شرایط وپیش زمینه های طراحی واحداث بیمارستان های مناسب رعایت نکات زیر می تواند در هرچه بهترشدن وضعیت کنونی ورفع نیازهای جامعه وهمچنین برطرف کردن مشکلات موجود موثر باشد:

– ترجیحا” زمین بیمارستان درمجاورت یا نزدیکی پارک ها وفضای سبز قرارگرفته وچشم انداز مناسب به طبیعت و مناظر زیبا داشته باشد

– ترجیحا”مکان بیمارستان درمکانی انتخاب شود که عوامل اقلیمی مزاحم نظیر باد و بوران های سرد زمستانی،  بادهای گرد وغباری تابستانی نظیربادهای ۱۲۰ روزه و… کمترین تاثیرمنفی را داشته باشد

– ترجیحا”زمین های پیشنهادی برای بیمارستان توسط کمیته ای فنی متشکل از افراد زیربررسی وبراساس ضوابط فوق، ازمیان پیشنهادات انتخاب گردد:

اعضای اصلی کمیته بررسی و انتخاب زمین بیمارستان

– نماینده معاونت فنی (کارشناس فنی-ترجیحا”مهندس معمار یا شهرساز) و مکان یابی بیمارستان جهت ساخت نماینده معاونت نظارت وارزشیابی(ناظرمنطقه)دفتر توسعه مدیریت منابع فیزیکی وزارت بهداشت،درمان وآموزش پزشکی

– نمایندگان ریاست ومعاونت درمان دانشگاه

– نماینده دفتر فنی دانشگاه(کارشناس فنی- ترجیحا” مهندس معمار یا شهرساز)

اعضای مشورتی ومدعو کمیته

– نماینده دفترفنی استانداری(کارشناس فنی- ترجیحا” مهندس معمار یا شهرساز)

– نماینده معاونت شهرسازی ومعماری شهرداری منطقه( ترجیحا” معاون فنی یا کارشناس مهندس معمار یا شهرساز)

– نماینده دفتر فنی سازمان مسکن وشهرسازی شهرستان( ترجیحا” معاون فنی یا کارشناس مهندس معمار یا شهرساز)

– نمایندگان (کارشناس فنی) فرمانداری، شورای شهر وسازمان نظام مهندسی شهرستان

– نماینده مهندسین مشاور پروژه (الزاما” مهندس معمار و طراح پروژه)

مکان مناسب حهت ساخت بیمارستان

ساخت بیمارستان از آنجا که وظیفه بیمارستان پاسخ دادن به کاربران خود و درمان آنها است و این پاسخ می بایستی هرچه کامل تر ومفید تر باشد ،تصور می شودکه امداد رسانی مناسب ، تسهیل در دسترسی بیماران به مکان های درمانی ، احساس رضایت وتقویت روحیه آنان با ویژگی های فرم ، طراحی بیمارستان مکان یابی بیمارستان روابط فیزیکی فضاها،دید ومنظر مناسب و نیز به مکان صحیح بیمارستان بستگی دارد .

 با رعایت و توجه به این نکات میزان رضایت کاربران از بیمارستان واثر بخشی محیط آن بر بیماران افزایش می یابد . در حقیقت طراح بیمارستان با طراحی مناسب آن می تواند در اثر بخشی مراحل درمان بر بیماران نقش مهمی را ایفا کند .