قرنیز دیوار و انواع آنسنگ صفرا به رسوبات و توده‌های سخت شده در کیسه صفرا گفته می‌شود. همان‌طور که شاید خودتان هم بدانید کیسه صفرا بخشی از سیستم گوارشی است. این اندام گلابی شکل که اندازه کوچکی هم دارد در قسمت راست شکم و درست زیر کبد قرار دارد. برخلاف تصور بسیاری از مردم کیسه صفرا تنها فضایی برای ذخیره مایع صفراوی است و خودش مایع صفراوی را تولید نمی‌کند، بلکه این مایع در کبد تولید می‌شود و از طریق شریان‌ها به کیسه صفرا هدایت می‌شود. ما در ادامه این مطلب قصد داریم بیشتر در مورد کیسه صفرا، دلیل ایجاد سنگ صفرا، جراحی و راه‌کارهای درمان آن صحبت کنیم. همراه ما باشید.
چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد؟ + درمان – تصویر ۱
کیسه صفرا چیست؟
همان‌طور که گفتیم کیسه صفرا بخشی از سیستم پیچیده گوارشی است و درست در زیر کبد و سمت راست شکم قرار گرفته است. کیسه صفرا با ذخیره کردن مایع صفراوی و آزاد کردن به‌موقع آن به هضم غذا کمک بسزایی می‌کند. کیسه صفرا ظاهری گلابی شکل دارد و مایع صفرا هم مایعی زرد مایل به سبز است. بد نیست بدانید که مایع صفرا تشکیل‌شده از موادی مثل بیلی‌روبین، نمک، لسیتین و کلسترول است.
سنگ صفرا چیست؟
سنگ صفرا در واقع همان زائده‌های سخت شده‌ای هستند که در کیسه صفرا شکل می‌گیرند. همان‌طور که گفتیم مایع صفراوی حاوی موادی از جمله لسیتین، بیلی‌روبین، کلسترول و نمک است. زمانی که میزان این مواد از حد طبیعی خودشان بیشتر شود زائده‌های سخت و مانند سنگ در کیسه صفرا یا مجاری آن تشکیل می‌شوند. نکته‌ای که باید به آن دقت کنید این است که سنگهای صفراوی اندازه‌های مختلفی دارند. به طور کلی این سنگ‌ها با گذر زمان بزرگ‌تر می‌شوند و به تدریج رشد می‌کنند.
همچنین جالب این است که سنگهای کوچک عمدتا خطر بیشتری دارند، به این خاطر که احتمال دارد حرکت کنند و ممکن است مجاری صفراوی را مسدود کنند. به علاوه سنگ‌هایی که ثابت هستند و حرکتی ندارند خطر کمتری دارند و مشکلات جدی به همراه ندارند. در نتیجه در صورتی که سنگ‌ها کوچک باشند و مجاری را مسدود کنند باید جراحی شوند.
انواع سنگ کیسه صفرا
از انواع سنگ صفرا می‌توانیم به سنگ کلسترولی و سنگهای رنگدانه‌ای اشاره کنیم.
سنگهای کلسترولی عموما رنگ زرد مایل به سبز دارند و حدود ۸۰٪ سنگهای صفراوی از نوع کلسترولی هستند.
نوع دیگر سنگهای رنگدانه‌ای هستند که اندازه کوچک‌تری دارند و از طرفی رنگ تیره‌تری هم دارند. جنس این سنگ‌ها از بیلی‌روبین است.
دلیل ایجاد سنگ صفرا چیست؟
علت دقیق ایجاد سنگهای کیسه صفرا هنوز مشخص نیست. اما به طور کلی پزشکان بر این باور هستند که برخی فاکتورها احتمال تشکیل این سنگ‌ها را افزایش می‌دهند. از این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- میزان کلسترول بالا در صفرا که کیسه صفرا قادر به دفع آن نیست.
- وجود بیلی‌روبین بیش از حد در مایع صفرا که بهانه‌ای برای تشکیل سنگ صفرا می‌شود. بیلی‌روبین بالا عمدتا نشانه مشکلاتی از جمله سیروز کبدی، عفونت مجرای صفراوی و اختلالات خونی است.
- عملکرد ضعیف کیسه صفرا که این امر موجب غلیظ شدن مایع صفراوی و تشکیل سنگ در کیسه صفرا می‌شود.
علاوه بر این‌ها فاکتورهای دیگری هم هستند که احتمال تشکیل سنگ کیسه صفرا را بیشتر می‌کنند. از جمله:
- چاقی و اضافه وزن شدید
- افرادی که غذاهای چرب و با کلسترول بالا مصرف می‌کنند
- کاهش وزن زیاد در مدت زمان کوتاه
- ژنتیک
- افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت دارند
- افراد بالای ۶۰ سال
چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد؟ + درمان – تصویر ۲
علائم و نشانه‌های سنگ صفرا کدام‌اند؟
جالب است بدانید که به طور کلی و معمول سنگ کیسه صفرا بدون علائم است. اما زمانی که سنگ‌ها حرکت کنند ماجرا کمی متفاوت است. زمانی که این سنگ‌ها از جای خود تکان می‌خورند ممکن است منجر به مسدود شدن مجاری صفرا شوند که در این حالت فرد درد شدیدی را تجربه می‌کنند. برخی دیگر از علائم سنگ کیسه صفرا عبارت هستند از:
- تب و لرز
- استفراغ
- ناراحتی و درد معده
- زردی پوست و چشم
- درد در شانه راست یا کمر
- درد در قسمت بالای شکم و زیر دنده‌ها
- درد شدید شکمی که ساعت‌ها طول می‌کشد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنند؟
از آن جایی که این بیماری اغلب بدون علائم است تشخیص اینکه چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید کار سختی است. اما دقت کنید زمانی که سنگ‌ها حرکت داشته باشند شما درد زیادی را تجربه می‌کنید. در نتیجه درد اولین نشانه‌ای است که باید به سراغ علت و چرایی آن بروید.
همچنین اگر سنگ صفرا یک بیماری ژنتیکی در خانواده شما است بهتر است که برای بررسی وضعیت خود از دکتر گوارش کمک بگیرید.
از طرفی اگر فاکتورهایی مانند چاقی و دیابت شامل حال شما می‌شود بد نیست که برای بررسی وضعیت سلامت دستگاه گوارش خود از پزشک مشورت بگیرید.
تشخیص سنگ صفرا
برای تشخیص سنگ صفرا پزشک ابتدا به سراغ معاینه بالینی و پرسش و پاسخ در مورد علائم بیمار می‌رود. در صورتی که نیاز به روشی دقیق برای تشخیص بیماری باشد از روش‌های دیگری مانند آزمایش خون، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی، کولسنتیوگرافی و سونوگرافی آندوسکوپی کمک می‌گیرد.
چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد؟ + درمان – تصویر ۳
راه‌کارهای درمان سنگ صفرا
در صورتی که سنگ صفرا حرکت نکند و علائمی نداشته باشد نیاز به درمان ندارد. اما در برخی مواقع شرایط کمی متفاوت است و باید سنگ صفرا از بدن خارج شود. یکی از شایع‌ترین روش‌های خارج کردن سنگ صفراوی از بدن انسان جراحی است. از جراحی‌هایی که برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- جراحی سیستکتومی لاپاروسکوپیک
- جراحی کوله سیستکتومی باز
از دیگر روش‌های درمانی می‌توانیم به تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی و همچنین دارو درمانی اشاره کنیم. دارو درمانی به حل شدن سنگهای کیسه صفرا کمک می‌کند و مدت زمان مصرف داروها با تشخیص پزشک ادامه پیدا می‌کنند. از طرفی در بسیاری از بیماران بعد از قطع مصرف دارو سنگ صفرا مجددا عود می‌کند. همچنین وقتی از تغییر رژیم غذایی صحبت می‌کنیم منظورمان دنبال کردن رژیم غذایی فاقد چربی و حاوی فیبر است.
سخن پایانی
همان‌طور که دیدید سنگ به دلیل غلیظ بودن مایع صفراوی و عدم تعادل ترکیبات این مایع تشکیل می‌شود. این سنگ‌ها اندازه‌های مختلفی دارند که سنگهای کوچک‌تر خطر بیشتری دارند و دلیل آن حرکت کردن این سنگ‌ها است. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید سری به سایت درمانکده بزنید. درمانکده علاوه بر داشتن یک مجله پزشکی بروز دارای لیست کاملی از متخصصین مختلف است که راه‌های ارتباطی با آن‌ها را در اختیارتان قرار می‌دهد. از دکتر غدد گرفته تا متخصص داخلی. همچنین می‌توانید در صورت تمایل و امکان از پزشک مورد نظرتان مشاوره آنلاین صوتی، تصویری و متنی دریافت کنید.
توجه : این مطلب آگهی ساختمان، یک تبلیغ رپورتاژ بوده و اویم شاهانه در محتوا و محصولات آن هیچگونه نظری و مسئولیتی ندارد.
