با توجه به افزایش جمعیت و توسعه شهرها، شهروندان به امکانات بیشتری نیاز دارند که منجر به ساختوساز بیشتر و استفاده از بتن و مواد روان کننده بتن جهت بهبود عملکرد آن میگردد. جادههای جدید، ساختمانهای جدید و خاک نفوذناپذیر بیشتر چرخه طبیعی آب را قطع میکنند. این موضوع به دلیل کاهش آبهای زیرزمینی باعث ایجاد بسیاری از مسائل و مشکلات زیستمحیطی میشود.
بهغیراز مسائل ایمنی و بهداشتی، مردم در معرض سیل، اثرات آلودگی غیر نقطهای، جزیره گرمایی و سایر مسائل مربوط به تغییرات آبوهوایی خواهند شد. مواد روسازی متخلخل دارای روان کننده بتن مانند بتن به منظور بهحداقل رساندن این اثرات زیستمحیطی مرتبط با مدیریت سیلاب و روان آب تولید شدهاند.
بتن متخلخل چیست؟
بتن متخلخل بر خلاف بتن معمولی دارای حفرههای بههم پیوسته است. این نوع بتن فقط با استفاده از آب، مواد افزودنی بتن و سنگدانه درشت و سیمان پرتلند بدون استفاده از سنگدانه ریز و یا با استفاده بسیار کم ساخته میشود. بنابراین این ماده نفوذپذیری هوا و آب بیشتری نسبت به بتن معمولی دارد. به این نوع بتن که دارای ماده افزودنی بتن می باشد بتن اسفنجی یا تراوا نیز میگویند.
از مهمترین ویژگی در بین خواص این بتن که در صورت نیاز دارای ماده روان کننده بتن می باشد میتوان به وجود فضاهای نفوذپذیر آب بین بتن اشاره کرد. بنابراین بتن اسفنجی برای مصارف مختلف کاربرد دارد. بتن تراوا که به نفوذ آب روی سطح به ویژه آب باران به داخل زمین کمک میکند، میتواند بهعنوان یک صافی برای کثیفیهای سطح نیز در نظر گرفته شود. استفاده از آن در ساختوساز اجازه میدهد که آب باران بهسرعت از سطح به زیر زمین تخلیه شود، بهخصوص در مناطقی مانند بزرگراهها یا پارکینگها.
این بتن در مناطقی که تامین جریان سریع و سالم آب سطحی اهمیت دارد، به حفاظت از منابع آب نیز کمک میکند. بتن تراوا بهعنوان بهترین روش در بین راهحلهای مدیریت آب باران انتخاب شده است. از آن با کمک افزودنی بتن سازگار با محیطزیست در مناطق مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
مزایای استفاده از بتن متخلخل
- سیراب کردن زمین.
- بهحداقلرساندن سیلابها و جلوگیری از تخریب جادهها.
- ازبینبردن آب باران تصفیه نشده، ایجاد رواناب صفر و مدیریت کارآمد سیلاب.
- سرازیر شدن برف در حال ریزش بهجای انباشته شدن روی سطح.
- تغذیه و ذخیره مستقیم آب زیرزمینی.
- از مخلوط شدن آب باران با فاضلاب در سیستم فاضلاب ترکیبی جلوگیری میکند و تاثیر منفی را بر راندمان تصفیهخانه فاضلاب به حداقل میرساند.
- از نهرها، حوضهها و اکوسیستمها محافظت میکند.
- اثرات خشکسالی بر تالابها را به حداقل میرساند.
- ازآنجاییکه کانالهای آب بیشتری به روی ریشه درختان و محوطهسازی در شهرها باز میشود، آب کمتری برای آبیاری مورد نیاز است. این امر به رشد سالمتر درختان و درختچهها کمک میکند.
- با ازبینبردن پتانسیل آب بر روی سطح و کاهش تماس در زمین مرطوب، ایمنی ترافیک در جادهها را افزایش میدهد.
- اثر مخرب آب باران بر سیستم زیرساخت کاهش مییابد.
- ازآنجاییکه برف و یخ سریعتر ذوب میشوند، استفاده از نمک در جادهها را در زمستان حداقل ۷۵ درصد کاهش میدهد و آلودگی کلرید به حداقل میرسد.
- اوج جریان سیل را میتوان تا ۹۰ درصد و رواناب سطحی را تا ۴۳ درصد در مکانهایی که از بتن و متخلخل استفاده میشود، کاهش داد. حتی اگر خاک زیرزمینی ویژگیهای زهکشی ضعیفی داشته باشد.
- آب باران به ریشه درخت میرسد و در نتیجه انتقال اکسیژن، هوادهی و تنفس خاک فراهم میگردد.
مناطق استفاده از بتن متخلخل
با توجه به هدف استفاده از بتن، امکان استفاده از آن در مکانهای مختلف وجود دارد که میتواند راهحلی برای تحقق این منظور باشد. اگرچه بتن اسفنجی عموما در موارد زیر و موارد مشابه استفاده میشود، اما میتوان از آن بهعنوان فیلتر آلودگی آبوهوا نیز استفاده کرد. به طور کلی بتن اسفتجی از مقاومت کمتری نسب به بتن معمولی دارای روان کننده بتن دارد. علت کم بودن مقاومت آن نیز به وجود فضاهای خالی یا اسفنجی در ساختار آن مربوط میشود. بنابراین کاربرد آن در روسازی مناطقی با ترافیک کم تا متوسط بیشتر است.
- جادهها و پیادهروها
- پارکینگها (جلوگیری از ایجاد گودال)
- گذرگاههای عابرپیاده
- کفسازی گلخانه و کارهای محوطهسازی
- اطراف استخرها
- زمین تنیس
- تثبیت شیب
- گلخانهها
- مراکز تفریحی آبی و باغوحش
- سازههای هیدرولیکی
خواص فیزیکی و مکانیکی بتنهای متخلخل
فضای خالی موجود در بتن اسفنجی یکی از دلایل مهم مقاومت فشاری پایین است. مقاومت فشاری آن با احتساب مواد افزودنی بتن آن از ۳.۵ تا ۲۸ مگاپاسکال میباشد. افزایش مقاومت فشاری با افزودنی های بتن که به مخلوط اضافه میشود امکانپذیر خواهد بود. شرکت همگرایان تولید (کپکو) با ارائه انواع افزودنی بتن و روان کننده بتن و مواد شیمیایی ساختمانی بهترین متریال را در اختیار مشتریان خود قرار میدهد. محصولات این شرکت استانداردهای بالای کیفی و بینالمللی را دارا میباشد.
خواصی مانند نفوذپذیری از جمله خصوصیات فیزیکی و فنی بتن میباشد. در واقع این ویژگی یکی از اولین مواردی است که میتوان در زمره خواص نفوذپذیر بتن بهحساب آورد.
اساسا خاصیت نشتی این بتن که در صورت لزوم درآن روان کننده بتن وجود دارد تنها بهعنوان شکافهای بین آن درک میشود، اما این دقیقا درست نیست. عواملی مانند درهمتنیدگی در شکافها، اتصالات با یکدیگر و ابعاد شکافها ویژگی نفوذپذیری را مشخص میکند.
مواد مورد استفاده در تولید بتن متخلخل
مصالح اولیه بهکاررفته در ساخت بتن اسفنجی و توضیحاتی در مورد این مصالح به شرح زیر است.
- مواد اتصالدهنده
در ساخت بتن از مواد اتصالدهنده مختلفی استفاده میشود. سیمان پرتلند یکی از مواد اصلی اتصال است. مواد دیگری مانند دود سیلیس، سرباره کوره بلند و خاکستر بادی از جمله افزودنی بتن و روان کننده بتن میباشند.
- آب
مانند تمام انواع بتن، آب یکی از نیازهای اصلی ملات است که باید قبل از ساخت بتن به دست آید. همچنین به کیفیت آب مورد استفاده باید توجه داشت. آب مورد نیاز در ساخت بتن باید قابل شرب و تمیز باشد. آب کثیف باعث مسدود شدن منافذ بتن و کاهش نفوذپذیری آن میشود.
- سنگدانهها
در بتن متخلخل مصالح ریز دانه وجود ندارد. در ترکیبات این نوع بتن فقط با مالت سیمانی و مصالح درشت دانه به هم میچسبند. سنگدانه های به کار رفته در آن نیز از انواع گردگوشه و زبر هستند. کیفیت سنگدانهها در بتنهای نفوذپذیر اهمیت دارد. مقدار مواد ریزدانه در ساخت این بتن محدود وکم است. مواد درشت دانه نیز به همراه ماده روان کننده بتن به میزان ثابت و اندازههای یکنواخت در آن به کار برده میشوند.
مواد افزودنی شیمیایی در بتن متخلخل
برخی از مواد مورد استفاده در ساخت بتن نیز بهصورت افزودنیهای شیمیایی هستند. از این مواد افزودنی بتن برای بهبود برخی خواص بتن استفاده میشود. از ماده افزودنی بتن برای این منظور میتوان برای ارائه ویژگیهایی مانند تنظیمکننده، شتابدهنده یا کندکننده استفاده کرد. استفاده از افزودنی بتن شیمیایی معمولا در دو شکل پودری و مایع رایج است.
برای اطلاع از کارایی و قیمت این افزودنیهای بتن با مراجعه به سایت شرکت تولید کننده مواد شیمیایی ساختمان کپکو (همگرایان تولید)، میتوانید اطلاعات دقیقی دریافت کنید. این مواد در محاسبات خاصی در مرحله ساختوساز اضافه میشوند. عوامل مختلفی مانند میزان فضاهای خالی، ساختار و میزان دوام بتن مورد نظر مواردی هستند که در این زمان مورد توجه قرار میگیرند.
جمعبندی
بتن متخلخل یا اسفنجی با ساختار سلولی خالی در محیطهای شهری محبوبیت پیدا کرده است. زیرا اجازه میدهد آب از طریق منافذ آن پخش شود. بتن اسفنجی مانند نوع معمولی از اختلاط سیمان و سنگ با آب ساخته میشود. با این حال، حاوی شن و ماسه کمی است. در نتیجه یک ساختار سلول باز بسیار متخلخل دارد که اجازه میدهد آب از آن خارج شود. بتن اسفنجی یک راه عالی برای رسیدگی به مسائل زیستمحیطی ناشی از آلودگی راهها است. ساختار این بتن اجازه میدهد سیلاب به داخل زمین راه یابد، رواناب آب کاهش و سطح آب زیرزمینی به طور طبیعی دوباره پر شود.
توجه : این مطلب آگهی ساختمان، یک تبلیغ رپورتاژ بوده و اویم شاهانه در محتوا و محصولات آن هیچگونه نظری و مسئولیتی ندارد.