معایب پارکت: آیا انتخاب درستی برای خانه شماست؟
آزمایش اسلامپ
به گزارش طراحی مطب : هدف : سنجش درجه شلی بتن ( تعیین روانی بتن )
مقدمه : بر طبق تعریف ACI روانی بتن یعنی قابلیت بتن یا ملات تازه مخلوط شده برای جریان یافتن است. کلمه کارایی به سهولت در ریختن ، قابلیت تراکم ، سهولت در پرداخت بتن و مقاومت در برابر جدا شدگی اطلاق می شود. متاسفانه تا کنون هیچ آزمایشی که بتواند مستقیما کارایی را به صورت کامل بیان نماید وجود ندارد ولی کوشش شده کارایی را با بعضی از خصوصیات فیزیکی آسان تر سنجش نمود ولی متاسفانه هیچ کدام از آن ها کامل نبوده ؛ یکی از این آزمایشات اسلامپ است. این نکته باید ذکر گردد که آزمایش اسلامپ کارایی را نمی سنجد بلکه روانی بتن را توصیف می کند آیین نامه ی ASTM C 125-93 کارایی را چنین بیان نموده است : خواص تعیین کننده کار لازم برای جابجایی بتن تازه مخلوط شده با حداقل کاهش در یکنواختی آن. آیین نامه ی ACI 116R-90 کارایی را چنین بیان نموده که آن خاصیت از بتن یا ملات تازه مخلوط شده که تعیین کننده سهولت و یکنواختی می باشد و با آن می توان بتن رامخلوط نمود،در جاریخت،متراکم کرد و یا سطح آن را پرداخت نمود.آیین نامه ACI تعریف می نماید : روانی را قابلیت تحرک نسبی یا توانایی بتن و یا ملات تازه مخلوط شده برای جریان یافتن می نامد. این خاصیت بتن توسط آزمایش اسلامپ بدست می آید.با توجه به همه ی محدودیت های گفته شده آزمایش اسلامپ برای کنترل کارگاهی و تغییرات پیمانه به پیمانه و ساعت به ساعت مصالح مصرفی دربتن بسیار مفید است.
دو عامل مفید بودن آزمایش :
۱-در صورت یکنواختی جنس و دانه بندی سنگدانه ها،آزمایش نشان دهنده ی تغییرات در نسبت آب به سیمان است.
۲-در صورت بی تغییر بودن میران آب مخلوط و رطوبت موجود در سنگدانه ها ، آزمایش اسلامپ نشان دهنده ی تغییرات دانه بندی شن و ماسه و یا غلط بودن میزان وزنی سیمان و شن و ماسه است. ضریب شلی بتن ( اسلامپ بتن ) که در ساختمان های معمولی به کار می روند حدود cm –۷ cm 5 می باشد و اگر از ویبراتور استفاده گردد ، cm5 مناسب است.
وسایل آزمایش:
۱- مخروط ناقص اسلامپ به ارتفاع 300mm و قطر پایین 200mm و قطر بالایی 100mm ، ۲- پله کوبنده به قطر 16mm و طول 600mm که یک سر آن به صورت نیمکره به قطر16mm می باشد ۳- کاردک ۴- بیل چه ۵- پنی۶- ترازو با دقت اره گرم ۷- شن و ماسه ۸- سیمان۹- روغن ۱۰- قالب مکعبی
شرح آزمایش:
ابتدا با استفاده از نسبت های تعیین شده در طرح اختلاط مقادیر شن و ماسه و سیمان و آب را به همان مقدار وزن کرده و شن و ماسه و سیمان را داخل پنی ریخته، خوب با هم مخلوط کرده و سپس آب را به آن اضافه کرده و خوب به هم می زنیم تا دانه های ریز و درشت با هم مخلوط شوند، و پس از آماده شدن مخلوط قالب اسلامپ را مرطوب نموده در محل نمناک، صاف و تخت، که نتواند رطوبت را جذب کند، قرار دهید. آزمایش اسلامپ پای خود را بر روی تکیه گاه های دو طرف مخروط قرار دهید و مخلوط تهیه شده را در ۳ لایه در مخروط اسلامپ بریزید و هر لایه را با ۵ ضربه پله اسلامپ بکوبید. ارتفاع هر لایه پس از تراکم باید تقریبا یک سو ارتفاع قالب باشد.( مطابق استاندارد شماره ۴۹۲ ایران باید در سه مرحله حجم قالب را پر کند در هر مرحله تقریبا یک سوم حجم پر می شود.) تا ارتفاع ۶.۵ سانتی متر قالب تقریبا کپی سوم حجم و تا ارتفاع ۱۵ سانتی متری قالب تقریبا دو سوم حجم قالب می باشد.) برای لایه ی زیرین لازم است که کوبه را قدری به سمت ذاخل کج کرده و بعضی از ضربه ها را به طور مارپیچی از محیط به سمت مرکز وارد نمایید. در لایه زیرین ضربه ها باید تا عمق آن لایه نفوذ کنند و ۲ لایه دیگر را به ترتیبی متراکم کنید که ضربه ها اندکی در لایه قبلی نفوذ نماید. قبل از متراکم ساختن لایه فوقانی باید قالب را به اندازه کافی از بتن پر نمود. چنانچه پس از متراکم ساختن لایه فوقانی سطح بتن پایین تر از لبه های قالب قرار گیرد مجددا مقداری بتن روی آن ریخته و سطح قالب را با میله توسط حرکات اره ای و غلطکی صاف کنید. دستگیره های مخروط اسلامپ را بگیرید و آن را به آرامی بالا بکشید. بالا کشیدن قالب باید ظرف ۵ تا ۱۰ ثانیه بدون اینکه حرکت جانبی یا چرخشی به قالب و بتن وارد شود انجام گیرد. استاندارد ۴۹۲ ایران در بند ۳ بیان می کند که عمل بلند کردن قالب باید تقریبا ۵ ثانیه و یا یک حرکت مداوم رو به بالابدون آنکه هیچگونه حرکت جانبی یا دورانی به بتن منتقل شود انجام گیرد. پس مخروط را در کنار بتن فرو نشسته قرار دهید و میله اسلامپ را بر روی آن بگذارید و اسلامپ را با محاسبه تفاضل ارتفاع قالب از بالاترین ارتفاع بتن پس از برداشتن قالب تعیین کنید( طبق بند ۴ استاندارد ۳۲۰۲ ایران) این مقدار باید به دقت نزدیک به ۵ میلی متر محاسبه گردد. آزمایش اسلامپ چنانچه پس از برداشتن قالب، بتن درهم فروریخته و یا از یک طرف بریزد باید از نتیجه آزمایش صرف نظر کرده و نسبت به انجام آزمایش مجدد با استفاده از بخش دیگری از نمونه بتن اقدام کرد. اگر دوباره چنین وضعیتی اتفاق افتاد، نتیجه می گیریم که بتن از حالت خمیری و چسبندگی لازم برای انجام آزمایش اسلامپ برخوردار نیست.
استاندارد ۴۹۲ ایران محلی را برای اندازه گیری مشخص ننموده است. آیین نامه BS1881:83 بخش ۱۰۲ چنین بیان نموده که برای تعیین اسلامپ بتن میزان فرو نشستن بتن را تا بلند ترین نقطه آن سنجیده شود.
آیین نامه ASTMC143-90a برای تعیین اسلامپ بتن میزان فرو نشستن بتن را تا محل جا به جا شده مرکز اصلی بتن در نظر می گیرد. این آزمایش از شروع تا پایان نباید بیش لز برداشتن قالب:
۱- افت طبیعی یا اسلامپ صحیح: دارای روانی خوب تا عالی بوده ( در حدود ۵ اینچ)
۲- افت برشی: با کاهش ارتفاع بتن و بریده شدن کناره بتن و ریزش آن ( تقریبا نیمی از مخروط در امتداد سطح شیب دار می لغزد.) در این حالت نتیجه آزمایش را مردود شمرده و باید دوباره آزمایش را از بخش دیگیری از بتن انجام داد چنانچه در آزمایش دوم میز ریزش یا لغزش بخش دیگری از بتن انجام داد چنانچه در آزمایش دوم نیز ریزش یا لغزش بخشی از نمونه رخ دهد( این مورد در مخروط های خشن روی می دهد) احتمالا آیین نامه شکل پذیری و چسبندگی لازم برای انجام آزمایش اسلامپ است. ( این بتن در هنگام جا دادن در قالب رضایت بخش نیست).
۲- افت ریزشی یا افت فروریختگی: تعداد درصد افت زیاد بوده و به دلیل وارفتن و پخش شدن بتن ایجاد می شود. این حالت مربوط به مخلوط های فوق العاده خیس یا خشن یا کم میار است.
تذکر:
۱- ضربه ها باید به صورت یکنواخت در سطح لایه پخش شود برای لایه های زیرین لازم است قدری کوبه را به سمت داخل کج کرد و نیمی از ضربه ها را به صورت مارپیچی از محیط به سمت مرکز وارد نمائید.
۲- اگر اسلامپ برشی بدست آید آنگاه آزمایش دوباره تکرار شود یا البته در شکلی نزدیک به آزمایش اسلامپ واقعی حاصل شود در صورت وقوع مجدد اسلامپ برشی، احتمالا نقاط ضعفی در تهیه طرح مخلوط وجود داشته و این موضوع پایه گزارش ثبت گردد.
۳- در صورت فروریختیگی بتن( بدون وارد شدن نیرو به مخلوط بتن) با یه تجدید نظر کلی در محاسبات و تناسب اجزاء اختلاط انجام پذیرد.
۴- این آزمایش برای بتن هایی استفاده می شود که حداکثر قطر سنگدانه های مصرف شده در آن برابر ۴۰ میلی متر باشد.
تفاوت های استاندارد ۴۹۲ و ۳۲۰۳ موسسه استاندارد صنعتی ایران:
۱- در بند ۳ استاندارد ۴۹۲ بیان شده که بتن قالب آزمایش اسلامپ را به سه لایه حجمی تقسیم نموده ( ارتفاع لایه اول ۶.۵ cm ارتفاع لایه دوم 15cm ارتفاع لایه سوم کل مخروط) در حالی که در بند ۴ استاندارد ۳۲۰۳ ایران بیان شده که بتن را در سه لایه پر کنید. ارتفاع هر لایه پس از تراکم با یه تقریبا یک سوم ارتفاع قالب باشد
۲- در بند ۳ استاندارد ۴۹۲ ایران بیان شده که تمام ازمایش از آغاز پر کردن تا برداشتن قالب با یه بدون وقفه در مدت ۱.۵ دقیقه انجام شود. در حالی که در استاندارد ۳۲۰۳ زمان مشخصات نشده.
۳- بند ۴-۴ استاندارد ۳۲۰۳ ایران بیان می دارد که میزان نشست پایه بلافاصله پس از برداشتن قالب، آزمایش اسلامپ را با محاسبه تفاضل ارتفاع قالب از بالا شوند ارتفاع بتن پس از برداشتن قالب تعیین کنید. در حالی که در استاندارد ۴۹۲ ایران هیچ مبنای اندازه گیری مشخص نشده است.
تفاوت های استاندارد BS,ASTM
۱- بر طبق بخش ۱۰۲ استاندارد BS1881:93 نشست بتن پایه تا بلندترین نقطه آن سنجیده شود.
۲- بر طبق استاندارد ASTMC143-90a نشست بتن پایه تا محل جا به جا نشده مرکز اصلی بتن اندازه گرفته شود.
محاسبات:
در این آزمایش اسلامپ این گروه هیچ ریزشی نداشت.
مقالات پیشنهادی برای مطالعه :
